Gökbilimciler cihanın birinci galaksilerinin karanlık husustan oluşan büyük haleler içinde ortaya çıktığını düşünüyor. Standart modelde kozmosun yüzde 27’sini meydana getirdiği varsayılan karanlık husus, ışıkla etkileşime geçmediği için gözlemlenemeyen bir husus çeşidi.
Karanlık husus halelerinin gazı yakalayarak ortalarında kütleçekimsel bağ bulunan yapılara dönüştürdüğü kabul ediliyor.
Ancak NASA’nın Avrupa ve Kanada uzay ajanslarıyla birlikte geliştirdiği JWST’nin son bilgileri, galaksi oluşumuna dair bu teoriyi sorgulamaya açıyor.
13,8 MİLYAR YIL EVVEL GERÇEKLEŞTİĞİ KABUL EDİLİYOR
Önde gelen hakemli mecmua Nature’da dün (13 Kasım) yayımlanan çalışmayı yürüten grup, inceledikleri 36 galaksinin mevcut modellerle örtüştüğünü kaydetti.
Diğer yandan JWST, yaklaşık 13,8 milyar yıl evvel gerçekleştiği kabul edilen Büyük Patlama’dan sonraki 1 milyar yıl içinde neredeyse Samanyolu büyüklüğünde üç galaksi saptadı.
Bilim insanları, yüksek düzeyde toz içermeleri sonucu manzaralarda kırmızı renge bürünmeleri nedeniyle bu devasa gökadalara “Kırmızı Canavarlar” diyor.
Galaksilerin yavaş bir süreçle geliştiğini ve Samanyolu kadar büyümesi için milyarlarca yıl geçmesi gerektiğini düşünen bilim insanları bu müşahedeler karşısında şoke oldu.
Avustralya’daki Swinburne Teknoloji Üniversitesi’nden Ivo Labbé, bunun “100 kiloluk küçük bir çocuk bulmaya” benzediğini söylüyor. Çalışmanın muharrirlerinden Labbé, Kızıl Canavarlar’ın galaksi oluşum teorileri hakkında yeni sorular ortaya çıkaracağını düşünüyor:
JAMES WAEBB UZAY TELESKOBU ÇIĞIR AÇAN KEŞİFLERE İMZA ATIYOR!
Mevcut modeller, kozmosun çok erken periyotlarında yıldız oluşumunun nasıl bu kadar yüksek randımanla gerçekleşebildiğini açıklamakta yetersiz kalıyor.
Faaliyete geçtiği 2021 Aralık’tan beri kainatın birinci yılları hakkında gökbilimcilerin ufkunu genişleten JWST, gitgide daha fazla soru işaretine de yol açıyor.
Evrenin bu periyodunun sanıldığından daha gelişmiş olduğuna dair müşahedeleri, mevcut modelleri sorgulamaya açıyor.
Galaksi oluşumu teorilerinin gözden geçirilmesi gerekebileceğine işaret eden son bulgulardan biri de Şili’deki Atacama Büyük Milimetre/Milimetre-altı Dizisi (ALMA) gözlemevinden gelmişti.
Bilim insanları, cihan şimdi 700 milyon yaşındayken beklenmedik derecede tertipli bir galaksi keşfetmişti.
Gökbilimciler JWST ve ALMA’nın yardımıyla bu periyoda dair gizemleri çözmeyi umuyor. Yeni çalışmanın başyazarı Mengyuan Xiao, “Bu galaksileri daha derinlemesine inceledikçe kainatın en erken periyotlarını şekillendiren şartlar hakkında yeni bilgiler sunacaklar” diyerek ekliyor:
Kırmızı Canavarlar, cihanın erken periyotlarına ait araştırmalarımızda yeni bir devrin yalnızca başlangıcı.