Suriye’de 61 yıllık Baas rejiminin çökmesinin akabinde geçiş hükümeti, eski rejim askerleri, polisleri ve güvenlik bürokrasisi çalışanlarının silahlarını teslim etmeleri ve kimlik tespiti yaptırmaları için Şam’da “kimlik tespiti ve uzlaşı merkezleri” kurdu. Başşehir Şam’ın Mezze bölgesinde bulunan bu merkezde, devrik diktatör Beşşar Esed’in fotoğrafının bulunduğu tabloya basarak silahlarını teslim eden askerlerin kimlik bilgileri, yaşadıkları yer ve eski vazifelerine ait kayıtlar tutuluyor. Kayıt sonrasında iştirakçilere üç ay geçerli süreksiz kimlik kartı veriliyor, bu kartlarla ülkede inançlı halde dolaşabilecekleri belirtiliyor.
Suriye’nin başşehri Şam’da her gün yaklaşık 1200 ila 1500 kişinin silahlarını teslim edip kayıttan geçtiği öğrenildi. Geçici yönetimin İçişleri Bakanlığı, bu merkezleri kurarak rejim askerleri, polisler, ordu ve emniyet bürokrasisinde vazifeli şahısların, üzerinde zimmetli olan silah ve öteki araçlarını teslim etmelerini sağlıyor. Ayrıyeten, Esed rejiminin paramiliter güçleri olarak bilinen “şebbiha” ögelerinin da bu merkezlere başvurduğu ve silahlarını teslim ettikleri kaydedildi.
Geçici idare yetkilileri, silahlarını teslim eden eski rejim askerleri ve güvenlik vazifelilerinin, şayet ellerine kan bulaşmamışsa vakitle toplumla kaynaşabileceklerini ve işlerine geri döneceklerini belirtiyor. Suriye’nin yeni idaresi, eski rejim ögelerine “silahlarını teslim edin ve fırsatı kaçırmayın” daveti yaparak, silahların halkı öldürmek, şiddet uygulamak yahut konutlara el koymak üzere yasa dışı ve ahlaka ters maksatlarla kullanılmaması gerektiğini vurguladı. Yeni idare, silahlarını teslim eden eski rejim ögelerine, geçmişte yaptıkları yanlışlardan dönmeleri için bir fırsat tanıdıklarını ve bu bireylerin, ülkenin yine inşasında kıymetli bir rol oynayabileceğini söz etti.
Rejim devrinde ordu ve emniyet teşkilatında vazife yapan birçok kişi, aldıkları maaşlarla geçimlerini sağlayamadıklarını ve Esed rejiminin halka zulmettiğini belirtti. Eski rejim polislerinden 42 yaşındaki İbrahim Dib, 23 yıl boyunca İçişleri Bakanlığı’nda vazife yaptığını, bu müddet zarfında mezhepçi bir sistem içinde aşırıcı” tavırla halka muamele edildiğini belirtti. Dib, bilhassa maaşların düşük olması nedeniyle olağan bir hayat süremediğini, birçok vakit kirada yaşadığını ve hayatında bir şey elde edemediğini kaydetti. Dib, “Sadece muhakkak bir küme yükselebiliyordu. Bizler en zayıf halkaydık. Yalnızca belli önderleri için iltimas vardı” sözlerini kullandı.
Esed rejiminin ordusunda vazife yapmış Ali Asi, silahını teslim ettiğini ve Suriye halkının ihtilal yoluyla başarılı olduğunu belirtti. Asi, ülkedeki ekonomik zahmetlerin sona erdiğini, baskı ve zulmün geçmişte kaldığını söyledi. Geleceğe ait umutlu olduğunu tabir eden Asi, Suriye halkının tüm mezhepleriyle birlikte ülkeyi tekrar inşa edeceğini vurguladı. Suriye’nin eski ekonomik nizamının artık sona erdiğine ve halkın gerçek manada yaşamaya başlayacağına dikkat çekerken, Esed rejiminden kalan ögelerin ayrımcı ve baskıcı tavırlarının yok olacağını belirtti.
Esed rejimi altındaki askerler ve polisler, hem vazifelerini yerine getirirken karşılaştıkları zorlukları hem de rejimle ilgili yaşadıkları baskıları anlattılar. İsminin açıklanmasını istemeyen bir subay, ordudan ayrılma isteğini tekraren lisana getirdiğini lakin ailesinin Esed rejimi tarafından azaba uğrayacağından korktuğunu belirtti. Subay, “Rejim beni tehdit etti. Ailemden kimi bireyler muhaliflere katıldığı için üzerimde önemli baskılar vardı. Silahım aslında alındı, ancak ayrılmak istediğimde ailemi perişan edeceklerinden kaygı ettim” dedi.