Türkiye’de 2000’li yılların ortasından bu yana giderek yükselen ivmeyle devam eden kesimlerden biri de savunma sanayii. Gelinen noktada milli savaş uçakları, ulusal savaş gemileri, ulusal kara araçları başta olmak üzere beşerli ya da insansız çok sayıda proje devam ediyor.
KAAN ve Hürjet üzere son derece stratejik iki hava platformu da Gök Vatan ile daha evvel buluştu. Lakin önlerinde uzun ve güçlü bir yol var. İşte bu yolda kimi vakit çok kritik değişiklikler de yapılıyor ve kimileri kamuoyuyla paylaşılıyor.
Geçtiğimiz günlerde hem KAAN hem Hürjet’in teknik bilgilerinde güncelleme yapılması bahsettiğimiz süreçteki şimdiki örneklerden.
KAAN’IN KANAT UZUNLUĞU KISALDI
Önce teknik açıdan neler değiştiğini anlatalım akabinde ‘neden?’ sorusuna cevap arayalım. Ulusal savaş uçağı KAAN’ın uzunluğu 0,7 metre azaldı. Yalnızca bununla kalmadı kanat açıklığı da 0,6 metre daha az olacak. Yükseklik ise 1 metre kısaldı.
Hürjet’teki değişimler ise daha fazla… Uçağın yararlı yük kapasitesi 2.7 tondan 3.4 tona yükseldi. Tırmanma oranı 48 bin 500 feet olarak açıklandı ki bu da 9 bin 500 feet’lik bir artış manasına geliyor. Motor gücü 17 bin 700 lb olarak güncellenen Hürjet’in yüksekliği de 5.1 metreden 4.1 metreye düşürüldü. Uçuş menziliyse 2 bin 222 kilometre iken bin 963 kilometre olarak değişti.
DEĞİŞİMLER BİZE NE ANLATIYOR?
Savunma Sanayii Uzmanı Fatih Mehmet Küçük, kelam konusu değişimlerin temel olarak madalyonun ‘mühendislik’ tarafı olduğunu söylüyor. Birinci etapta paylaşılan bilgilerin daha çok projedeki ön çalışmalara istinaden ortaya çıktığını belirtiyor.
Proje ilerledikçe ayrıntı tasarım, simülasyonlar ve tahliller sonucunda uçak boyutlarında değişimlerin devam ettiğine dikkat çekip, bu süreçte hava kuvvetleri yahut öbür ünitelerin ek talepleri olabileceğini söylüyor.
Her iki proje için de Türkiye’nin elinde ‘uçan bir prototip’ olduğunun altını çiziyor Küçük ve “Dolayısıyla mühendisler, uçan bilgisayar tahlilleri ve simülasyon çıktılarından daha da sağlam canlı bilgiler elde etti. Bu bilgilere nazaran de ellerindeki yapısal dizaynlarda değişimlere gidildi. Örneğin, Hürjet’te uçağın yararlı yük kapasitesinin ve suratının artması kıymetli. Bu sonuç, elde edilen bilgiler sonucunda uçağın alt yapısının daha fazlasını yapabileceğine yönelik sağlam datalar elde edilmesiyle ilgili.” bilgisini paylaşıyor.
“MİLLİ İMKANLARLA GELİŞTİRMESEK BU TIP DEĞİŞİMLER HAYALDİ”
İşte bu noktada haberin başında da vurguladığımız ‘bir projeyi yerli/milli imkanlarla geliştirebilmek’ sorunu öne çıkıyor. Türkiye tarihi boyunca savaş uçaklarını da eğitim uçaklarını da pek çok savunma sanayii eserini de yurt dışından satın aldı. Haliyle ilgili kuvvetlerin isteklerinin pek de bir kıymeti kalmadı. Zira kökü dışarıda olan işlerde bu tıp değişimler mümkün olmadı, olamadı.
Fatih Mehmet Küçük yalnızca KAAN ve Hürjet için değil öteki projelerde de bunun geçerli olduğunu vurguluyor. “Türk mühendislerce geliştirilen sistemler alandan gelen dönüşlere nazaran süratle yenileniyor ve böylelikle çok çabuk bir formda ‘tam da istenen işi’ yapabilecek düzeye geliyor.” diyor.
Elbette hem KAAN hem Hürjet için geliştirmeler uzun yıllar devam edecek. Günün sonunda nasıl bir fotoğraf göreceğimiz sorusuna da karşılık veriyor Küçük ve kelamlarını şöyle tamamlıyor:
“Hem Hürjet hem de KAAN Türkiye’nin askeri havacılığa bakışını yansıtacak projeler. Hürjet dış görünüş olarak rakiplerine benziyor evet. Fakat sıfırdan 5. kuşak uçak eğitimine yönelik tasarlanmış bir platform. Bilhassa elektronik alt yapı tarafında bu çok değerli. Hürjet üzere bu yolda sıfırdan tasarlanmış çok fazla uçak yok.
KAAN’a bakıldığındaysa durum farklı… KAAN boyutunda 5. jenerasyon uçak üreticisi ülkeler muhakkak. Bir elin parmakları kadar. Birçok ülke 5. kuşak bir uçağı tedarik etme noktasında rahat davranamıyor. Zira sonlu sayıda ülke bu teknolojiyi üretiyor ve çabucak satmak niyetinde değiller. Çin’in J-35’i satışa çıktığında bu biraz değişecektir fakat şimdilik ihracat noktasında rekabet çok yok.
KAAN gerek boyutu gerek Türkiye’nin insansız sistemler ile havacılıkta yakaladığı ivme ile değerli bir rakip olacak. Ayrıyeten Türkiye’nin çok çok geniş mühimmat üretim kabiliyeti burada belirleyici bir fark.
Tüm bunları alt alta koyduğumuzda hem KAAN hem Hürjet’in yalnızca ülkemiz için değil dünya havacılık alanında da isminden muvaffakiyetle kelam ettirecek tarihi projeler olduğunu söyleyebiliriz.”