Ukrayna kara cephesinde makul ilerleme kaydeden Rusya artık dikkatini tekrar Karadeniz sularına çevirdi. ABD ve NATO’yu Montrö mutabakatını Tuna ırmağı üzerinden delmeye hazırlanmakla suçlayan Moskova, Batı’ya “Planınızı gördük ve tedbir alıyoruz” mesajı verdi.
TEDBİR ALIYORUZ
Rusya lideri Vladimir Putin’in güvenlik ve savunmadan sorumlu yardımcılarından Nikolay Patruşev, Rusya Deniz Kuvvetleri subaylar toplantısında Karadeniz ile ilgili açıklamalarda bulundu. Eski istihbarat şefi de olan Patruşev, “ABD ve müttefikleri dünya denizlerinde olduğu üzere Karadeniz sularında da askeri üstünlük sağlama peşinde. Bunun için hazırlık yapıyorlar. Montrö mutabakatını Tuna ırmağı üzerinden delerek muhakkak sınıftaki savaş gemilerini Karadeniz’e indirmek istiyorlar. Bu planlarını deşifre ettik ve tedbir alıyoruz” diye konuştu.
36 GEMİLERİ BATTI
Ukrayna savaşı yüzünden bilhassa Batı Karadeniz sularında Rusya’nın Karadeniz donanması 2023 ve 2024 yıllarında tesirini neredeyse yitirdi. Ukrayna tek bir savaş gemisine sahip olmamasına karşın kullandığı kamikaze insansız deniz botları sayesinde işgal altında bulunan Kırım’da konuşlanan Rus donanmasına bağlı irili ufaklı 36 gemiyi batırdı. Geride kalan Rus savaş gemileri Ukrayna’nın deniz dronlarından kaçarak doğudaki Novorosiysk limanına taşındı.
TUNA FORMÜLÜ NE
Batı Karadeniz sularının Rus savaş gemilerinden hür kalmasıyla 2024 yılı başlarında itibaren ticaret gemileri tekrar Ukrayna limanlarını ziyaret etmeye başladı. Yalnızca tahıl değil, Odessa limanına sanayi eserleri de giriş çıkış yapmaya başladı. Gemi trafiğine denizden müdahale etmekte zorlanan Rus tarafı son 9 ayda yalnızca iki kere Kırım’dan ateşlediği füzelerle Ukrayna’ya giden ticari gemi trafiğini engellemeye çalıştı. Batılı ülkelerin bir yolunu bulup alçak tabanlı savaş gemilerini Batı Karadeniz sularına indirmesi durumunda Ukrayna karasuları etrafında deniz kalkanı oluşturma imkânı elde etmiş olacak.
Bilgi notu: Türkiye Karadeniz konusunda tavrını Rusya-Ukrayna savaşı patlak verdiği 2022 yılı Mart ayında ortaya koydu. Ankara, 1936 Montrö mutabakatının 19’uncu unsuruna istinaden Boğazlardan savaş gemilerinin geçişine yasak getirdi. Kısıtlama yalnızca savaş gemileri için geçerli ve ticari gemileri kapsamıyor.