Sadece minimum fiyatla çalışanları değil geniş bir kesiti yakında ilgilendiren taban fiyat artırımı son periyodun ana gündem hususları ortasında yer alıyor. Çalışan üzerinde geçim kederi giderek artarken, açlık hududu ile taban fiyat ortasındaki makas da açılıyor.
ASGARİ FİYAT NE KADAR OLACAK?
Asgari fiyat tespit kurulu görüşmeleri emekçinin ‘zam artı vergi dilimi’ talebi, patronun ‘enflasyon artı refah payı’ teklifiyle başladı.
Türk-İş Lideri Ergün Atalay, minimum fiyat pazarlığını açlık sonu olan 7 bin 785 liradan başlatacaklarını açıkladı.
Bu açıklamayla, Türk-İş’in yüzde 41.5 ve altındaki bir artırım oranını kabul etmeyeceği katılaştı.
Türk-İş’in 8 bin TL (yüzde 45.5), 8 bin 250 TL (yüzde 50) ya da 8 bin 500 TL (yüzde 54.5) üzere teklifleri değerlendirmeye alması bekleniyor.
ASGARİ FİYAT NE VAKİT AŞİKÂR OLACAK?
Asgari fiyatta 2. toplantı 14 Aralık Çarşamba günü yapılacak.
Geçtiğimiz yıllarda dört toplantı sonunda belirli olan taban fiyat artırımı, bu yıl 3 toplantı sonunda aşikâr olması bekleniyor.
İŞVERENLERİN TEKLİFİ 7 BİN 500 DÜZEYİNDE
Pazarlık masasında patron temsilcilerinin 6 aylık enflasyon artı 10-15 puan refah hissesi formülünü gündeme getirmeleri bekleniyor.
Bu da TÜFE+15 refah hissesiyle bile artırım teklifinin yüzde 30-35 civarında kalacağını, patronun en fazla 7 bin 425 TL üzere bir sayıda pazarlık yürüteceğini gösteriyor.
Ancak bu yıl taban fiyatı pazarlık masasından çok seçim atmosferinin belirleyeceği söz ediliyor.
ASGARİ FİYAT BEKLENTİSİ 7 BİN 845 LİRA
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada; 2023 Yılında Geçerli Olacak Minimum Fiyatı Belirleme Çalışmaları Kapsamında başlatılan araştırma sonuçları açıklandı.
Açıklamada, ”İşçi ya da patron olmayan çeşitli mesleklerden vatandaşların oluşturduğu kamuoyunun 2023 yılı minimum fiyatı için ortak beklentisi 7 bin 845 lira oldu” denildi.
TÜRK-İŞ ‘EN AZ 7 BİN 785 TL’ DEMİŞTİ
Türk-İş Lideri Ergün Atalay, bugün başlayacak taban fiyat görüşmeleri öncesi konuşmuştu.
Atalay, “Biz masaya 5 bin 500 lira ile oturmayacağız, açlık sonu olan sayıyla (7 bin 785 lira) oturacağız. Onun üzerinde patron ve hükümet ne sayı getirecek görelim. Katılmadığımız bir sayı olursa o masada olmayız, bunu da imzalamayız” dedi.
ASGARİ FİYAT NASIL BELİRLENİYOR?
Asgari fiyatı, yasa gereği personel, patron ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 bireyden oluşan Minimum Fiyat Tespit Komitesi belirliyor. Kurul, yeni taban fiyatı belirleme çalışmaları kapsamında teamül üzerine aralık ayında dört kere toplanıyor.
Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği kurul, en az 10 üyenin iştirakiyle toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde liderin bulunduğu tarafın, çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.
TÜRK-İŞ LİDERİ: MİNİMUM FİYAT TEKLİFİMİZ YOK
Türk-İş Genel Lideri Ergün Atalay, minimum fiyat komitesinde 7 bin 785 TL’yi gündeme getirmesinin akabinde kendisine yöneltilen reaksiyonlara karşılık verdi.
7 bin 785 TL’lik sayının kasım ayı açlık hududu verisi olduğunun altını çizen Atalay, açıklamalarının ‘iyi niyetli olmayanlar tarafından’ çarpıtıldığına işaret etti.
Türk-İş tarafından belirlenen açlık hududunun kasım ayı prestijiyle 7 bin 785 lira, yoksulluk hududunun ise25 bin TL’yi aştığını anımsatan Atalay, “Biz kamuoyunun önüne çıkıp ‘Türk-İş 7 bin 785 lira açlık hududunun üstü konuşacak’ dedik. Ancak birtakım uygun niyetli olmayanlar, ‘Türk-İş 7 bin 785 lira istedi’ diye bizi yargılıyorlar. Bizim minimum fiyatla ilgili bir teklifimiz yok. Biz açlık hududunu anlatıyoruz” dedi.
‘ÖNCE PATRON VE DEVLETİN AÇIKLAMASINI İSTİYORUZ’
Atalay, bir otelde düzenlenen Türkiye Yol-İş Sendikası 12. Olağan Genel Şurası’na katıldı.
Sendikanın olduğu yerde yalnızca minimum fiyatın değil, ikramiyenin, yol parasının, çocuk parasının ve besin yardımının konuşulması gerektiğini vurgulayan Atalay, “Biz 4 periyottur taban fiyatla ilgili bir teklif sunmuyoruz. Evvel patron ve devletin açıklamasını istiyoruz. Zira kamuoyu, Türk-İş’in ağzından bir sayı çıktığında o sayıdan aşağı inmeyeceğini biliyor” diye konuştu.
‘MASADA TABAN FİYATLI DE OLSUN’
“O masada olmayan herkes görüş bildiriyor, bize katkı sağlıyor fakat bunun bedelini biz ödüyoruz” diyen Atalay, “Bana ‘pazarlık aşağıdan başlar mı?’ diyorlar. Biz bunun üstünü konuşacağız, 8-9 olur, teklif önümüze bir gelsin. İnşallah bu son olur, o masada bir de taban fiyatlı olur” diye konuştu.
Atalay, “12 Eylül’ün getirdiği bir sistem var. Diyor ki; ‘Asgari Fiyat Tespit Komitesi 15 şahıstan oluşacak. 5 hükümet yetkilisi, 5 patron, 5 emekçi.’ Bu sistem 41 yıldır devam ediyor. O masada minimum fiyatlı de olsun dedi.
ASGARİ FİYAT GÖRÜŞMELERİNDE EKONOMİK DATALAR MASAYA YATIRILACAK
Pazarlık çerçevesinin belirlenmesi açısından kıymet taşıyan ikinci toplantıda, temel ekonomik datalar masaya yatırılacak.
Hazine ve Maliye ile Ticaret bakanlıkları ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) temsilcilerinin, ekonomik bilgi ve raporları kurulla paylaşacağı toplantıda, tarafların birinci sayıları da söylem etmesi bekleniyor.
GELİR VERGİSİ TARİFESİNİN DÜZENLENMESİ TALEBİ
Öte yandan, Komitede personel kesitini temsil eden TÜRK-İŞ’in, gelir vergisi tarifesinin çalışanlar lehine düzenlenmesi ve sendikal örgütlenmenin önündeki mahzurların kaldırılması mevzularını da toplantıda gündeme getireceği öğrenildi.
Çalışma Genel Müdürü Sadettin Akyıl başkanlığında basına kapalı gerçekleşen birinci toplantıda, patron heyetine, Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Genel Sekreteri Akansel Koç, emekçi heyetine ise TÜRK-İŞ Genel Sekreteri Pevrul Kavlak başkanlık yapmıştı.
Toplantıda, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı yaptırdığı minimum fiyat anketini taraflarla paylaşmış, ankette emekçi ya da patron olmayan çeşitli mesleklerdekilerin 2023 yılı minimum fiyatı için ortak beklentisinin net 7 bin 845 lira olduğuna yer verilmişti.