Lübnan ve Sri Lanka’nın akabinde Pakistan da ekonomik çöküşün eşiğine geldi. 230 milyon nüfusu, stratejik pozisyonu ve nükleer güç olması nedeniyle Pakistan’ın iflasının sonuçlarının çok daha önemli olacağı konuşuluyor.
Küresel iktisat üzerinde kara bulutlar dolaşırken, Lübnan ve Sri Lanka’nın akabinde bir ülke daha iflasın eşiğine geldi.
Pakistan’ın para ünitesi rupi, bu hafta dolar karşısında yüzde 7,6’lık paha kaybıyla Ekim 1998 sonrasındaki 24 yılın en makus haftalık performansına imza attı.
Dolar/rupi kurunda yılbaşından bu yana artış yüzde 30’a ulaşırken, rupi bu yıl TL ile birlikte dolar karşısında en çok paha kaybeden para üniteleri ortasında yer aldı.
DIŞ BORÇLARINI ÖDEYEMEYEBİLİR
İngiliz Financial Times (FT) gazetesinde dün yayımlanan “Temerrüt endişeleri artarken Pakistan rupisi süratli düştü” başlıklı haberde, Milletlerarası Para Fonu’nun (IMF) 1,2 milyar dolarlık yeni kredisinin ülkenin ödemeler istikrarı krizine girmesini önlemeyeceğine dönük artan dertlerin para ünitesinin paha kaybında tesirli olduğuna işaret etti.
Haberde ayrıyeten, dış borçlarını ödeyemeyerek mayıs ayında temerrüde düşen Sri Lanka’nın akabinde Pakistan’ın temerrüde düşen bir öteki gelişmekten olan ülke olabileceği riskine dikkat çekildi.
FITCH UYARDI
ABD merkezli kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, bu hafta Pakistan’ın kredi not görünümünü durağandan negatife düşürmüş, ülkenin dış likidite konumunda ve finansman şartlarında besbelli kötüleşme olduğuna işaret etmişti.
Fitch, Pakistan’ın döviz rezervlerinin haziranda 10 milyar dolara kadar gerilediğini, bunun da ülkenin dış ödemelerinin yalnızca bir aylık kısmına denk olduğunu dikkat çekti.
Pakistan Merkez Bankası, 7 Temmuz’daki kararında para ünitesindeki paha kaybını yavaşlatmak, dövize talebi azaltmak ve enflasyonu frenlemek için siyaset faizini 125 puan artışla yüzde 15’e yükseltmişti.
İFLASLAR ÜST ÜSTE GELİYOR
Ekonomisi çöken Sri Lanka’da halk iki hafta evvel başkanlık sarayını basmış, Singapur’a kaçan devlet lideri Gotabaya Rajapaksa istifasını e-posta yoluyla iletmişti.
Dünya genelinde artan emtia fiyatları ve ABD başta olmak üzere artan faizler, gelişen ülke para ünitelerinde sert bedel kayıplarını ve dış borç ödemelerinde artan maliyet kaynaklı zorlukları beraberinde getirmişti.
Geçtiğimiz yıl temerrüde düşen Lübnan’da ekonomik ve siyasi kaos devam ediyor.
Rusya ise ödeme sistemlerinin engellenmesi nedeniyle geçtiğimiz haftalarda 1918 yılından bu yana birinci defa temerrüde düşürülmüştü.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, bu hafta Belarus’un uzun vadeli döviz değerlemesini C’den “sınırlı temerrüde” indirmişti.
Bu adım Belarus’un 2027 vadeli eurobond kupon ödemelerini dolar yerine Belarus rublesi ile ödemeyi talep etmesi ve 29 Haziran’da yapması gereken ödemeyi yapmamasının akabinde atılmıştı.
SONUÇLARI ÇOK DAHA ÖNEMLİ OLACAK
22 milyon nüfuslu Sri Lanka’nın akabinde 230 milyon nüfuslu Pakistan’ın krize girip borçlarını ödeyememesinin çok daha büyük sonuçlarının olması bekleniyor.
FT de Pakistan’ın stratejik pozisyonuna ve nükleer silah sahibi olduğuna dikkat çekerek krizin Sri Lanka’ya nazaran çok daha önemli sonuçlar üretebileceğini yazdı.
Pakistanlı analist Hasan Askari Rizvi, “Bence Pakistan’da ekonomik bir çöküşün yol açacağı aleni bir felaketten kaçınmak isteyecek birçok dış güç var” değerlendirmesinde bulundu.
İKTİDARDAN DÜŞEN IMRAN KHAN GERİ DÖNEBİLİR
Başta güç olmak üzere ülkede süratle artan fiyatlar, halkın iktidara dönük yansılarını artırırken, ülkenin nüfus olarak en büyük eyaleti olan Pencap eyaletinde geçen haftaki seçimi, nisanda vazifeden alınan Imran Khan’ın partisi kazanmıştı.
Bu seçim zaferinin akabinde erken genel seçim daveti yapan Khan, Pakistan’ın ekonomik çöküşe hakikat gittiğini söylemişti.
Khan, Çin ve Rusya ile kurduğu yakın alaka kurduğu gerekçesiyle ABD’nin amacındaydı.