TBMM Başkanvekili Sırrı Süreyya Lider ve Van Milletvekili Pervin Buldan’dan oluşan heyetin 9 yıl sonra birinci kere dün terör örgütü PKK lideri Abdullah Öcalan’ı İmralı’da ziyaret etmesiyle MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin Öcalan’a davetinden sonra sürecin birinci somut adımı atıldı. İmralı’ya son heyet ziyareti 5 Nisan 2015’te gerçekleşmişti. Pekala, 2013-2015 yılları ortasında tahlil sürecinde neler yaşandı?
NE OLMUŞTU | Bahçeli’nin DEM Parti ile tokalaşması ve Öcalan davetiyle başlayan süreçte neler yaşandı?
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli 22 Ekim’de partisinin küme toplantısında terör örgütü PKK lideri Abdullah Öcalan’a yönelik “Şayet terörist başının tecridi kaldırılırsa gelsin DEM Parti Küme toplantısında konuşsun. Terörün bittiğini, örgütün lağvedildiği ilan etsin” açıklamasını yapmıştı. Bahçeli’nin bu davetinden 67 gün sonra Başkan ve Buldan’dan oluşan DEM Parti heyeti İmralı’da Öcalan ile görüştü. İmralı’daki görüşmenin akabinde akıllara 2013-2015 ortasındaki tahlil süreci geldi.
DEM Parti’den İmralı görüşmesine dair açıklama: Öcalan’dan “Çağrı yapmaya hazırım” mesajı
İlk adım MİT’ten geldi, heyet gecikmeden İmralı’ya gitti
2013 – 2015 ortasındaki birinci tahlil süreci, devrin MİT Müsteşarı Hakan Fidan’ın 2012 yılının Aralık ayında İmralı’ya giderek terör örgütü PKK lideri Abdullah Öcalan’la görüşmesiyle fiilen başlamıştı. Fidan’ın ziyaretinin akabinde 3 Ocak’ta BDP Batman Milletvekili Ayla Akat Cet ve Mardin Bağımsız Milletvekimi Ahmet Türk’ten oluşan heyet, Öcalan’ı ziyaret etti. Ortadan bir hafta geçmişken 9 Ocak’ta ortalarında PKK’nın kurucularından Sakine Cansız’ın da bulunduğu 3 bayan Paris’te düzenlenen silahlı atakta öldürüldü.
İmralı’ya ikinci ziyaret 23 Şubat’ta BDP’li milletvekilleri Pervin Buldan, Sırrı Süreyya Lider ve Altan Tan’dan oluşan heyet tarafından gerçekleştirilmişti. Lider ve Buldan’dan oluşan heyet, üçüncü kere 18 Mart’ta; Selahattin Demirtaş, Lider ve Buldan’dan oluşan heyet, dördüncü kez 3 Nisan’da İmralı’yı ziyaret etmişti. 2015 yılına kadar devam eden İmralı ziyaretlerine; Leyla Zana, İdris Baluken, Hatip Dicle ve Ceylan Bağrıyanık üzere isimler de eklendi.
Öcalan’ın mektubu, Akil Beşerler Heyeti, Meclis’te Araştırma Komitesi…
18 Mart’taki ziyaretin akabinde Abdullah Öcalan’ın mektubu MİT tarafından BDP’ye iletildi ve 21 Mart 2013’te Diyarbakır’daki Nevruz kutlamalarında Buldan ve Lider tarafından okundu. PKK’nın hudut içinden çekilmesinin birinci adımı olan bu birinci mektubun tesiriyle 3 Nisan’da belirlenen Akil Beşerler Heyeti, 4 Nisan’da devrin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’la birinci toplantısını yaptı.
9 Nisan’da AK Parti Kırıkkale Milletvekili Ramazan Can’ın verdiği önerge ile terör meselesinin tahliline yönelik sürecin kıymetlendirilmesine ait Meclis Araştırma Kurulu kurulmasına karar verildi. CHP ve MHP, 4 Nisan’da tahlil süreci için kurulacak komisyona üye vermeyeceklerini duyurmuştu. Komisyonda sadece AK Parti ve BDP’li milletvekilleri yer aldı. Kurul, 2 Aralık’ta sıkıntıya ve tahlile ait yaklaşımlar, terör-şiddet-çatışma tahlili ve memleketler arası örnekler, meseleye ve tahlile tesir eden şahsî ve toplumsal ruhsal ögeler, Akil Beşerler Heyeti’nin çalışmaları ile tahlil sürecinde kıymetli alanların yer aldığı 438 sayfalık bir rapor yayımladı.
15 Nisan’daki İmralı ziyaretinin akabinde Başkan, PKK’nın 25 Nisan’da hudut dışına çekilmeye başlayacağını söylemiş; Kandil’deki toplantıda PKK da 8 Mayıs’tan itibaren çekilmenin başlayacağını belirtmişti. 5 Temmuz’da da BDP Eşbaşkanı Gülten Kışanak ve DTK Eşbaşkanı Ahmet Türk, Kandil’e giderek PKK idaresiyle görüştü.
Olaylar ve protestolar süreci olumsuz etkiledi
9 Eylül’de PKK’nın hükümetin adım atmadığı gerekçesiyle çekilmeyi durduğunu açıklamasının akabinde 30 Eylül’de Başbakan Recep Tayyip Erdoğan “Demokratikleşme Paketi”ni açıklamıştı.
Başbakan Erdoğan, 16 Kasım’da Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesud Barzani ve Kürt sanatçı Şiwan Perver’i Diyarbakır’da ağırladı.
Çözüm sürecine ait en kapsamlı yasal düzenleme 10 Temmuz 2014’te yapıldı. Kamuoyunda “çözüm süreci yasası” olarak bilinen “Terörün Sona Erdirilmesi ve Toplumsal Bütünleşmenin Güçlendirilmesine Dair Kanun Teklifi” TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.
7-8-9 Ekim 2014’te ise IŞİD’in Kobani’deki taarruzları yurt genelinde protesto edildi. Protestolar sonucu resmi datalara nazaran 35 vilayet ve 96 ilçede yaşanan olaylarda 37 kişi, İnsan Hakları Derneği (İHD)’nin raporuna nazaran de 46 kişi hayatını kaybetti.
Süreç sekteye uğradı. 19 Ekim’de Başbakan Davutoğlu, Akil Beşerler Heyeti’yle görüşme gerçekleştirdi. Birebir gün HDP heyeti Kandil’de örgüt yöneticileriyle görüştü. 25 Ekim’de PKK’nın Hakkari Yüksekova’daki taarruzunda 3 asker hayatını kaybetti.
Dolmabahçe görüşmelerine Erdoğan tepkisi
Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan, İçişleri Bakanı Efkan Ala, AK Parti Küme Başkanvekili Becerikli Ünal, Kamu Tertibi ve Güvenliği Müsteşarı Muhammed Dervişoğlu ile Sırrı Süreyya Lider, Pervin Buldan ve İdris Baluken 28 Şubat 2015’te Dolmabahçe Sarayı’nda bir ortaya geldi. Tarihe “Dolmabahçe Mutabakatı” olarak geçen görüşmelerde PKK’nın silah bırakmasına yönelik davet ve silah bırakmaya yönelik 10 unsurluk teklif listesi Başkan tarafından kamuoyu ile paylaşıldı.
Haziran 2015’teki genel seçimlere parti olarak girme kararı alan HDP’nin Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, seçimler öncesi Meclis’teki küme toplantısında Erdoğan’a “Seni lider yaptırmayacağız. Seni lider yaptırmayacağız. Seni lider yaptırmayacağız” diye seslendi.
22 Mart’ta Cumhurbaşkanı Erdoğan Dolmabahçe açıklamasını gerçek bulmadığını belirterek, “Onların okuduğu metinle Yalçın Bey’in okuduğu metin birbirinden büsbütün farklı. Ben oradaki toplantıyı da hakikat bulmuyorum. Zira bu toplantıda Başbakan Yardımcısı’yla parlamento içinde olan bir kümenin yan yana o resmi vermesini hakikat bulmuyorum” dedi ve sürecin sonunu getirdiği argüman edilen açıklamalardan birini yaptı.
Çözüm süreci sona eriyor… PKK: “Silah bırakmaya HDP ya da Öcalan karar veremez”
7 Haziran 2015’teki genel seçimlerde HDP, yüzde 13 oyla barajı geçip 80 vekil çıkardı. Yüzde 41’de kalan AK Parti tek başına iktidar olamadı. Seçimin akabinde KCK yetkilileri Öcalan’ın silah bırakma davetine reaksiyon gösterip; “PKK’nın Türkiye’ye karşı silahlı çabayı bırakma konusu ve bunun iradesi büsbütün bize aittir. Şunu herkes bilmelidir ki HDP, PKK’nın yasal partisi değildir. Hasebiyle bu türlü bir çağrıyı HDP yapamayacağı üzere, mevcut İmralı şartlarında bulunan Abdullah Öcalan’ın bu türlü bir çağrıyı yapması mümkün değildir” açıklamasını yaptı. 11 Temmuz’da da Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Çözüm sürecini anlamadılar, şu anda bu buzdolabındadır” dedi ve bu demeç sürecin fiili bitişi olarak değerlendirildi. (ANKA)
|
Sorgu: Bir kız çocuğu neden babasını öldürmek ister?
|
