Bu akşam yeni bir yıla giriyoruz.
Hepinizin yeni yılını şimdiden kutlarım.
Yeni yıla Urla’da eşim Tansu’yla baş başa ve hoş bir kitap okuyarak giriyorum.
Yılmaz Erdoğan’ın “Sinema Benim Çocukluk Arkadaşım” isimli kitabı.
BKM yayınlarından çıkmış.
Yılmaz Erdoğan “sinema yönetmeni” olarak yaptığı sinemaları ve niyetlerini anlatıyor.
Büyük bir keyifle okudum.
İlk kez kendisini ‘davadan dönmekle‘ suçlayanlara samimi karşılık veriyor
Kitabın en kıymetli tarafı şu: Zaman vakit siyasal mevzularda hal almamakla eleştirilen, Seyahat olaylarında sanatçı arkadaşlarına takviye vermemekle “suçlanan” Yılmaz Erdoğan, bu mevzuda birinci kere çok açık ve net konuşuyor.
Hadi açıkça söyleyeyim.
“Dönekliği” ve “davadan dönmekle” ilgili en samimi kanılarını anlatıyor.
Ama ben kitabı anlatmaya daha eğlenceli ve yılbaşı ruh halimize daha uyacak kısmından başlayacağım.
Organize İşler’den yani…
Çünkü bu kitabı sizlere de okutmak istiyorum.
Her yıl seyrettiğim 2 Türk güldürü filmi
“Organize İşler” benim için Yılmaz Erdoğan’ın en hoş sinemasıdır.
Her yıl 2 Türk güldürü sinemasını en az bir iki kere yine seyrederim.
Birincisi “Organize İşler…”
Öteki ise senaryosunun Leman takımından insanların yazdığı birinci “Kolpaçino” sineması.
Birincisi; “komedinin masumiyetini” ve o masumiyeti anlatmanın estetiğini; ikincisi ise “bayağılığını” anlatır.
İkisini de severim. İkisini de her yıl tekrar seyrederim.
Tabii rastladığım vakit vazgeçemediğim Hababam Sınıfı’nı da unutmayayım.
Cem Yılmaz ve Cet Demirer için söylediğim Yılmaz için de geçerli
Kitaptan size küçük bir kısmı aktaracağım.
“Organize İşler” kısmını anlattığı sayfalar bunlar.
Ama öteki sinemalarını anlattığı kısımları de tıpkı merak ve ilgiyle okudum.
Çünkü Yılmaz Erdoğan’ın bütün sinemalarını seviyorum.
Cem Yılmaz ve Cet Demirer için söylediğim kelam onun için de geçerli.
Ne yapsalar seviyorum.
Şimdi gelelim kitaba…
Bilin ki bir dolandırıcılık olayında saf kişi yoktur
Kitabın en eğlenceli ve en Yılmaz Erdoğan kısmı bana nazaran Organize İşler sinemasını anlattığı sayfalar.
Size oradan birkaç küçük kısım aktarayım:
“Dolandırıcılık kıssalarını oldum mümkün çok severim. Zira birisi açgözlü birini kandırır, o yüzden mağdur yoktur o kıssalarda, yalnızca açgözlü vardır. Yani bir dolandırıcılık kıssası olması için 3 şeyin bir ortaya gelmesi gerekir. 1; para, 2; açgözlü insan, 3; bir organizatör…”
Dolandırıcı, şirin insan olmak zorunda
“Şöyle bir şey var. Hatalı olmak öteki bir şey, sempatik olmak öteki bir şey. Dolandırıcılar sempatik olmak zorunda. İşin bir modülü bu. O adam o denli kaymak üzere olacak ki karşısındaki ona inansın. “
Organize işler lafı çok tuttu, demek ki lazımmış bize bu türlü bir laf
“Bence bulduğum en güzel sinema isimlerinden biridir ‘Organize İşler.’ Güya bu türlü bir kavram varmış da ben de sinemaya koydum üzere oldu. Çok lazımmış demek ki. Ha teğe başımıza bir şey geliyor, ismini koyamıyoruz. Al işte organize işler siyasette, hayatta, her yerde bir organize iş var.”
Bir insanı dövmeye kalksak kaç dakika dövebiliriz onu
Şöyle bir yorum yapılıyor. Organize İşler dayak sahnesi dışında Tarantino üzere ağır şiddet sahneleri içeren bir kabahat sineması değil.
Yılmaz Erdoğan’ın değerlendirmesi şöyle:
“İşte Tarantino ile orada ayrılıyoruz. (Gülüyor) Biz artık burada kaç dakika dövebiliriz birini? Diyelim ki 7 dakika. Öyleyse 7 dakikada çekebiliriz o dayak sahnesini. Benim tercihim bu süreci göstermek değil. Başlangıcını, sebebini, sonucunu gösteriyorum. Uzun çekersen bunu estetize etmen gerekir. Mecbursun. O vakit da şiddeti estetize etmiş olursun. Ben ironiciyim. Benim o hazlarda işim yok.“
Beyzbol sopası varken hangi mafya golf sopası ile adam döver
Tabii sohbet bu noktaya gelince insanın aklına o meşhur golf sopası ile dayak sahnesi geliyor.
Erdoğan o sahneyi şöyle anlatıyor:
“Bildiğim kadarı ile benden sonra o denli bir adet gelişmedi mafyada. Yani golf sopasıyla dayak atmaya başlamadılar. Herhalde fazla sofistike geldi onlara. Zira beyzbol sopası varken kim takar golf sopasını? Beyzbol sopası daha kullanışlı, daha çabuk sonuç alınıyor.”
Filmde dayağı yedim lakin kuantumdan yana hal aldım
Filmin bir sahnesinde fizik profesörü anneyi oynayan Demet Akbağ şöyle bir şey diyor: “Polisten yalnızca bizim korkuyor olmamız ne acayip değil mi?”
Devamı da şöyle:
“Namuslular da namussuzlar kadar mert olmak zorunda. Kuantum fiziğini biliyorum, bunların hakkından gelebilirim.”
Yılmaz Erdoğan da diyor ki; “Geliyorlar da gerçekten. Ben sinemada dayağı yedim fakat kuantumdan yana hal aldım.”
“Bu dayağı niçin yedik” anlarsak bu ülkede bir sürü şeyi anlarız
Yılmaz Erdoğan, Organize İşler sinemasındaki ünlü dayak sahnesini çok eğlenceli anlatıyor:
“Bütün hikayeyi aslında ‘Biz bu dayağı niçin yedik?’ cümlesi üzerine kurduk. ‘Dayak nedir? Neden atılır? Biz niçin birbirimizi dövmeye bu kadar meraklıyız?’ üzerinden bir sosyolojik art plan kuruyoruz. Yani aslında bir dayağın öyküsünü anlatırsan bu ülkedeki bir sürü şeyi anlatırsın.”
Müslüm’ü ben oynayacaktım fakat Cem ‘Bu rol benim değil mi?’ deyince…
“Ben sahne inşaatına çok değer veririm. O vakit üç sahneyle de akılda kalabiliyorsun. Cem de (Yılmaz) bu sinemada birkaç sahnede oynadı. Toplam 4 iş günü çalıştı fakat tarihi bir karakter oldu Müslüm.
Dayak sahnesini bir seferde çektik, hem açılışa hem sona koyduk. Senaryoyu ona Necati vermiş. Ben daha taslağı yazıyordum. O sırada Müslüm’ü ben oynayacağım.
Cem, ‘Müslüm’ü ben oynayacağım, bu benim rolüm değil mi?’ dedi. Dedim alışılmış ki…
Cem’in bu karaktere muazzam bir katkısı oldu doğal. O plastik şeyleri de sever, ağzının içine bir şey koyduk. Marlon Brando üzere ancak daha farklı, diğer bir biçimde öne çıkardık çenesini.”
Kıvanç Tatlıtuğ hudut etti beni
“Kıvanç’la ‘Kelebeğin Rüyası’nda tanışıp çalıştık fakat Kıvanç’ın çok acayip bir mizahi yanı olduğunu, latife sanatında bu kadar başarılı olduğunu nitekim bilmiyordum. Hudut oldum buna. Bu kadar güzel olması yetmiyormuşçasına bir de komik olması hoşuma gitmedi.
Senaryoyu sana okuyacağım, konuşalım dedim. Ne kadar Adanalı olsun mesela? Zira ben hiç Adanalı yazmadıydım, fakat çok içimde kalmıştı bu.“
* * *
Madem bu kadar karşısın, o vakit kutuplaşmaya hizmet etme arkadaş
Kitabın en enteresan kısımlarından biri de, Yılmaz Erdoğan’ın bugüne kadar kendisine yöneltilen tenkitlere açık ve net karşılıklar vermesi.
Mesela “döneklik” ve “davadan dönme…”
Mesela Seyahat üzere olaylarda arkadaşlarını desteklemek için “tavır almaması…”
İşte yanıtları:
“Bu siyasi kutuplaştırmayı oluşturanların lisanından bu siyasi kutup lafı düşmüyor.
Madem bu kadar şikayetçisin kutuplaşmaya hizmet etme yani.“
Ben bu kutuplaşmanın içinde değilim, zira…
“Çünkü ben, bu dünyaya da, bu ülkeye de, bu doğduğum kente de, bu kentlere de bir şeyleri gözleyip onları itidalli bir halde sanatsal bir tarafa çevirmek için gelmiş birisiyim.
Belki başım o arkadaşlar kadar süratli çalışmıyor, bunlar hususları çok çabuk anlıyor, zira başlarında hazır bir ideolojik şablon var. Daha olay olmadan evvel onların fikirlerini biz de biliyoruz.”
Katılmadığım bir davadan nasıl dönmüş olabilirim ki?
“Beni herkes bir formda başında tekrar varsayım edebileceği bir yere koyuyor. Ve onun üzere düşünmediğim için sorun çekiyor.
Galiba bir istikametiyle benimle bir yakınlık da hissediyorlar ki o hayal kırıklığı var kimilerinde.
(Bu durumda davadan dönmüş mü oluyorum ben.)
Katılmadığım bir davadan dönmem kelam konusu olamaz, değil mi…
Ben o arkadaşlarla hiçbir bahiste tıpkı düşünmüyorum.”
Sosyal medyadaki bu şey linç mi, linç dediğin Kaddafi’ye yapılandır
“Ben medyacı değilim, medyayla ilgili bir mesleğim yok. Toplumsal medyadan pek etkilenmiyorum. Zira onların başlarında bir Yılmaz Erdoğan var ve ondan bahsediyorlar. Fakat benden bahsetmiyorlar.
Kitaptan değişik birkaç cümle: Yılmaz Erdoğan kimlerin çırağıydı?
(*) Kelebeğin Düşü sinemasının birinci ismi “Mükellefiyet Günlerinde Aşk’mış…”
(*) Levent Kırca’nın ve Ferhan Şensoy’un “çıraklığını” yapmış.
(*) Gişede en başarısız sineması “Neşeli Hayatlar” olmuş. “Ama bu sinema için sonradan fan kulüpleri kuruldu” diyor.
(*) İstanbul’u üstten çekmek için Belçika’dan günlüğü 10 bin dolara bir grup getirmişler, bu takım 5 gün çalışmış ve 50 bin dolara mal olmuş. “O vakit bir seyirciden bize kalan para 1 dolardı. Yani 50 bin seyirciden gelen parayı kamera grubuna verdik” diyor.
(*) Yılmaz Erdoğan oyuncu olarak, Anne Hathaway’le hoş bir aşk kıssasında çalışmak istermiş. Direktör olarak da Jennifer Lawrence’lı bir sineması yönetmek.
*“Yönetmen Yılmaz Erdoğan: Sinema Benim Çocukluk Arkadaşım”, BKM Yay. Kasım 2024
|
Kuantum bilgisayarlar tüm şifreleri kırabilir mi? – Prof. Zafer Gedik anlatıyor
|
