Gayrimenkul alım ve satım süreçleri tapu sicil müdürlükleri dışında noterliklerde de yapılabilecek. Noter fiyatı taşınmazın pahasına nazaran 500 liradan az ve 4 bin liradan fazla olamayacak. Taşınmaz satış kontratının düzenlenmesinden ötürü oluşan ziyandan noterler de sorumlu olacak. Bu zararın devlet tarafından ödenmesi halinde devlet, mukaveleyi düzenleyen notere rücu edecek. Notere karşı açılacak davalar, tapu sicilinin bulunduğu yer mahkemesinde görülecek.
Meclise sunulan yargı paketiyle gayrimenkul satışlarının noterliklerden de yapılmasının yolu açılıyor. Bugün Meclis Adalet Komisyonu’nda görüşülecek kanun teklifinde yer alan düzenlemeye nazaran; noterler, taşınmaz satış başvurusu üzerine müracaat evrakı düzenleyecek, taşınmaz üzerindeki her türlü kısıtlamayı ve taşınmaz satışıyla ilgili öbür kanunlarda yer alan sınırlamaları dikkate alacak. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nce tapu kayıt örneği ve öteki evraklar, tapu bilişim sistemi aracılığı ile noterlerle paylaşılacak. Taşınmaza ait kayıt ve dokümanların eksik olması durumunda ilgili tapu müdürlüğünden eksik olan bahisler sistem üzerinden talep edilecek ve eksiklikler tapu müdürlüğünce giderilerek sisteme aktarılacak.
Dünya Gazetesi’nden Leyla İlhan ve Canan Sakarya’nın haberine nazaran, noterlerce hak sahibi belirlendikten ve taşınmazın satışına mahzur türel bir durumun bulunmadığının tespit edilmesinin akabinde taşınmaz satış kontratı yapılacak. Satış mukavelesi taraflarca imzalandığı anda noter, tapu bilişim sisteminden yevmiye numarası alarak mukaveleyi bu sisteme kaydedecek. Mukavelenin sisteme kaydından sonra tapu müdürlüğünce taşınmazın tapu siciline tescili sağlanacak. Satış kontratı ile öteki dokümanlar, noter tarafından sisteme aktarılacak ve fiziki olarak arşivlenecek. Tapu kayıt örneği ve öbür evraklardan hak sahibinin belirlenememesi yahut satışa mani hukuksal bir durumun varlığı halinde noterlerce satış süreci gerçekleştirilmeyecek.
NOTER FİYATI 4 BİN TL’DEN FAZLA OLAMAYACAK
Kanun teklifine nazaran, noter fiyatı taşınmazın pahasına nazaran 500 liradan az ve 4 bin liradan fazla olamayacak. Bu ölçüler, yine değerleme oranında takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılacak. Noterler tarafından yapılacak taşınmaz satış kontratlarında yalnızca tapu harcı alınacak, bu süreçler için ayrıyeten noter harcı alınmayacak. Taşınmaz satış mukaveleleri damga vergisinden ve bu süreçlere ait düzenlenen kağıtlar kıymetli kağıt bedellerinden istisna olacak. Taşınmaz satış kontratının düzenlenmesinden ötürü oluşan ziyandan noterler de sorumlu olacak. Bu zararın devlet tarafından ödenmesi halinde devlet, mukaveleyi düzenleyen notere rücu edecek. Notere karşı açılacak davalar, tapu sicilinin bulunduğu yer mahkemesinde görülecek.
TAPU SÜREÇLERİNİ HIZLANDIRIR, LAKİN PİLOT BÖLGE İLE TEST EDİLMELİ
Gündemde olan düzenlemeyle ilgili konuşan Teknik Yapı ve İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Lideri Nazmi Durbakayım, “Halihazırda tapu dairelerinde işçi ve randıman yüzde 30 oranında. Hasebiyle süreçler çok yavaş ilerliyor. Yazın gelişiyle tatile çıkanlarla birlikte bu randıman daha da düşecek. Yeni uygulama hoş. Dünyada tüm tapu süreçleri noterler aracılığıyla yürütülüyor. Çalışma daha fazla sürat getirecek. Lakin yeni uygulamalar devreye girdiğinde ise bir adaptasyon süreci oluyor. Bu yüzden kararın pratikteki uygulamalarını takip etmesi gerekir” diye konuştu.
“AYDINLATILMASI GEREKEN HUSUSLAR VAR”
Genele yayılacak biçimde, taşınmaz satışlarının noter mukavelesiyle yapılmasının olumlu bir adım olarak pahalandıran Gayrimenkul Pazarlama ve Satış Profesyonelleri Derneği (GAPAS) Lideri İsmail Özcan da, “Tapu dairelerinin yoğunluğunun / yükünün azaltılmasında, bu türlü bir yetkilendirme olumlu olur. Bölümümüz bilhassa yeni konutların ‘satış vaadi ile satış’ kontratlarının düzenlenmesinde noterlerle işbirliği içerisinde, yani bölümün makul bir çalışma kültürü var. Lakin, bu kez bir vaat değil de direkt satış kelam konusu olacağı için kanun unsuru taslağını görmeden söz etmem gerekirse, en nihayetinde tescil kuruluşu tekrar ilgili Tapu Dairesi olacağından, noterden süreç yapıldığında mı, yoksa tapu gerekli kaydı kendi tarafında güncellediğinde mi tapu bölüm sürecinin katılaşacağı, tapu harcı ödemesinin de benzeri halde noterde süreç yapılınca mı, yoksa tapu kütük güncellemesi yapınca mı yapılacağı mevzularının aydınlatılmasında yarar var” diye konuştu. Tapu kuruluşuna hem hukukî hem de gerçek bireylerin çok prestij ettiği bir süreç olduğunu aktaran Özcan, bu nedenle getirilecek bu tıp yeni temelli değişikliklerin öncelikle muhakkak bir yörede / kentte pilot uygulamasının yapılması, ondan sonra yürürlüğe alınmasının uygun olacağını tabir etti.
“KİŞİSEL DATALAR VE DOLANDIRICILAR KONUSUNDA TEDBİR ALINMALI”
“Düzenlemede ‘kişisel dataların gizliliği’ konusu çok önemli” diyen İsmail Özcan, “Noterlere tapu bilgilerine erişim yetkisi verilmesi, bu cins dataların korunmasının nasıl sağlanacağı konusunu akla getiriyor; gerekli yazılımsal ve teknik denetim ve süreçlerinin yeterli bir halde kurgulanmasından sonra işlerliğin başlatılması çok yerinde olacaktır. Başka yandan bilhassa gayrimenkule dayalı hata çetelerinin, noterlerin tecrübe eksikliğinde, bu kanalı kullanarak bir kadro manüpilasyon ve kabahat oluşturacak teşebbüslerde bulunabilmesini önleyecek sair güvenlik ve denetim düzenekleri da kurgulanmalı” dedi.