Felç geçiren hastaların hastaneye ulaştırılmasında çok geç kalındığına dikkat çeken Prof. Dr. Derya Uludüz, ‘Çünkü belirtileri çok bilinmiyor. Meğer işaretler fark edilip, hasta birinci 4.5 saatte hastaneye yetiştirilirse tedavi talihi artar’’ dedi…
Beynimizin sorunsuz çalışabilmesi için oksijene gereksinimi vardır. Damarlarımız da beynimizin tüm bölgelerine oksijen açısından varlıklı kan akışı sağlar ve kan akışını engelleyen bir şey olduğunda beyin hücreleri oksijen alamayınca dakikalar içerisinde ölmeye başlar.
Prof. Dr. Derya Uludüz
İşte bu felçtir (inme). İnmenin ‘’beyin krizi” olarak da isimlendirildiğini belirten Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, ‘’Bu tıbbi bir acil durumdur. Belirtilerin düzelmesi beklenmeden bir sıhhat kuruluşuna başvurulmalıdır” dedi ve bu bahiste şu bilgileri verdi…
İlk 4.5 saat çok önemli
En uygun sonuç veren inme tedavileri, birinci inme belirtilerinden sonraki 4.5 saat içinde tanınıp teşhis konulmasıyla mümkün olur. İnme geçirildikten sonra kaybedilen müddet ne kadar uzun olursa sakatlık ve mevt riski o kadar yüksek olur. Bunları bilirseniz felç geçiren bir bireyle karşılaştığınızda durumu erkenden fark edebilir ve onun erken teşhis ve erken tedavi talihinden faydalanmasına yardımcı olabilirsiniz.
1-Karşınızdaki kişinin felç geçirip geçirmediğini anlamak için birinci olarak ondan gülümsemesini yahut dişlerini göstermesini isteyin. Bunu yaparken hastanın yüzünün bir tarafı başkası kadar uygun hareket etmiyorsa,
2-Hastaya iki kolunu da kaldırmasını ve 10 saniye boyunca öne hakikat tutmasını söyleyin. Kollardan biri hareket etmiyor, aşağı gerçek düşüyorsa ya da hasta elinde bir şey tutamayıp, düşürüyorsa;
3-Hastadan kolay bir cümle kurmasını isteyin. Şayet cümle kurmakta zorlanıyorsa bunlar felç geçirdiğini işaret eder. Çabucak ambulans çağırın ve kesinlikle inme konusunda tecrübeli bir hastaneye başvurun. Bu belirtilerin birinci ortaya çıktığı vakti sıhhat kuruluşundaki ilgili tabiple kesinlikle paylaşın. Bu bilgi daha âlâ tedavinin sağlanması için epeyce gerekli ön bilgilerden biridir. Zira inmede erken tedavi hayat kurtarıcıdır.
Bu işaretleri ciddiye alın
Kendinizde fark ettiğiniz bu işaretlerde de vakit kaybetmeden hastaneye başvurun…
1-Yüz, kol yahut bacakta, bilhassa bedenin bir tarafında ani uyuşukluk ve güçsüzlük.
2-Ani baş karışıklığı, konuşma zahmeti yahut konuşmayı anlamada zorluk.
3-Tek beğenilen ya da her iki beğenilen birden meydana gelen ani görme bozukluğu.
4-Ani yürüme zahmeti, baş dönmesi, istikrar kaybı yahut uyum eksikliği.
5-Ani başlayan şiddetli baş ağrısı.
Sakın bu yanlışları yapmayın
Felç belirtileri olan hastayı düzelir diye meskende bekletmeyin. Su verip, kolonya dökerek hastayı kendine getirmeye çalışmak ona vakit kaybettirir. Ayrıyeten felç geçiren hastanın yutma işlevi bozulmuş olabilir. Bu yüzden onu beslemeyin ve su içirmeyin. Aksi takdirde bunlar akciğerlere kaçabilir ve zatürreye yol açarak hastalığın süratle kötüleşmesine neden olabilir. Hastaya tansiyonu yüksek olsa bile tansiyon ilacı vermek de sakıncalı. Zira tansiyon düşer ve beyne giden kan azalır. İnmede sebep beyin kanaması ya da damar tıkanıklığı olabilir. Kanı inceltici bir ilaç verildiğinde kanama artabilir. Bu nedenle hastaya kan sulandırıcı ilaçlar da verilmemelidir.
İşte risk faktörleri
Obezite, sigara, alkol, hipertansiyon, şeker hastalığı, kolesterol yüksekliği ve hareketsiz ömür inme için risk oluşturmaktadır. İnme geçiren bir hastada bu riskleri âlâ denetim altına almak tekrar inme geçirme riskini yüzde 80 azaltır. İnmenin en değerli sebebi hipertansiyondur ve bu riski azaltmak için tuz tüketimine dikkat edilmesi ve sistemli idman yaparak tıpkı vakitte obeziteden korunmak gerekir.
Tedavisi mümkün
Yaşlı hastalığı olarak bilinen inme risk faktörlerinin yaygınlaşmasıyla birlikte daha erken yaşlarda ortaya çıkmaya başlayan bir rahatsızlık oldu. Ülkemizdeki inme hastalarının yaklaşık yüzde 10 kadarı 40 yaşın altında. Birinci 4.5 saatte başvuran hastalarda damar açıcı tedaviler, birinci 8 saatte anjiyografi formülü ile tıkanıklığa neden olan pıhtının temizlenmesi yani mekanik trombektomi dediğimiz tedavinin uygulanması ile hastanın hayatı kurtulmaktadır. Bu tedavilerin tecrübeli inme merkezinde yapılması çok değerli. Şu an için tüm dünyada acil inme tedavileri sayesinde inme artık tedavi edilebilir bir hastalık olarak kabul edilmektedir. Erken müdahale hastaları vefattan ve sakat kalmaktan korumaktadır.
Mini inmeyi de ciddiye alın
Eğer tüm belirtiler birkaç dakika sonra ortadan kayboluyorsa, bazen hasta “mini inme” dediğimiz süreksiz bir “iskemik atak” da geçirmiş olabiliyor. Birçok kişi birkaç dakika sonra ortadan kaybolan bu belirtileri görmezden gelebiliyor. Fakat unutmayın ki bu küçük patlama daha büyük bir patlamanın habercisi olabilir, bu yüzden asla görmezden gelmeyin. İnme sırasında her dakika çok kıymetlidir ve süratli tedaviyle inmenin yol açabileceği beyin hasarı büyük oranda azaltılabilir.