Hürriyet müellifi Fatih Çekirge, Suriye ile olağanlaşma gündemine ait olarak, “Esad, Putin’siz, PKK/YPG ise ‘Pentagon’suz yapamadığına nazaran… Rusya ve ABD bu olağanlaşma sürecinin neresinde olacak?” yorumunu yaptı.
“Böyle bir Suriye’de el sıkışma o denli kolay gözükmüyor” diyen Çekirge yazısında, “Suriye rejimi ısrarla ‘Türkiye işgal ettiği topraklarımızı terk etsin’ diyor. Biz de buna karşılık, ‘Sen ülkendeki terörü durdur. Teröristleri temizle. Ve sığınmacıları kabul et’ diyoruz. Gördüğünüz üzere Mısır’la ortamızda bu derece karmaşık bir sorun yoktu. Yunanistan biz kimle ıstırap yaşıyorsak o ülkeyle askeri mutabakat yaptığı için İsrail, Mısır, BAE üzere ülkelerle bizi kuşatmaya çalışıyordu. BAE, İsrail ve Mısır’la normalleşerek bu kurnazlığı kırdık. Tamam sıra Suriye’de… Lakin arapsaçına dönmüş bu türlü bir durumda bu olağanlaşma nasıl olacak? Esad, Putin’siz…. PKK/YPG ise ‘Pentagon’suz yapamadığına nazaran… Rusya ve ABD bu olağanlaşma sürecinin neresinde olacak?” tabirini kullandı.
|
Ne olmuştu? Suriye’de protestoların şiddetle bastırılmaya çalışılmasıyla 15 Mart 2011’de başlayan ve hala devam eden, terör örgütlerinden devletlere birçok tarafın dahil olduğu, 2. Dünya Savaşı sonrası devrin en kanlı çatışmalarından olan Suriye İç Savaşı Şam idaresinin Batı dünyasıyla irtibatını kopardı. Şam’ın ülkenin birtakım kısımlarında denetimi kaybetmesiyle oluşan güç boşluğundan faydalanan IŞİD üzere radikal İslamcı kümeler da savaşın tarafı haline geldi. Türkiye, savaş boyunca Esad’ı devirmeye çalışan muhalif kümelere takviye verdi. Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı ve Ahmet Davutoğlu’nun Başbakanlığı’nda Türkiye, artan IŞİD hücumları nedeniyle Şah Fırat Operasyonu’nun düzenleyerek TSK’yı Suriye’ye soktu ve Süleyman Şah’ın naaşını taşıdı. Türkiye, Suriye’nin kuzeydoğusunu terör örgütü olarak tanıdığı SDG’nin denetim etmesini de bir ulusal güvenlik tehdidi olarak görüyor. ABD’nin IŞİD’le çaba ve devamında SDG ile YPG’yi desteklemesi, Ankara-Washington sınırında bir gerginlik konusu. Türkiye 2016’dan bu yana Suriye’nin kuzeyine 4 kapsamlı operasyon düzenledi. Bu harekatlar 2016’da Cerablus, El-Bab ve Halep’e yapılan Fırat Kalkanı, 2018’de Afrin ve Halep’e yapılan Zeytin Kısmı, 2019’da Rasulayn ve Tel Abyad’a yapılan Barış Pınarı, 2020’de İdlib’e yapılan Bahar Kalkanı harekatları. Cumhurbaşkanı Erdoğan, savaş boyunca Esad aykırısı birçok telaffuz kullandı, Suriye başkanına “katil”, “terörist” dedi, “Muhaliflerin Esad’ı indireceğini” söyledi. Bu devirde birçok AKP yetkilisi ve iktidara yakın medya kuruluşu Esad’a ‘Esed’ diye hitap etmeye başladı. 2022’de Türk dış siyaseti İsrail, Mısır ve Ermenistan üzere geçmişte krizler yaşadığı ülkelerle olağanlaşma sürecine girerken Şam da gündeme geldi. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, 2022’nin Ağustos ayındaki bir konuşmasında Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ile Ekim 2021’de görüştüğünü kamuoyuna duyurdu. Ankara’dan Şam ile de olağanlaşma sürecine girilebileceğine dair sinyaller gelmeye başladı. Cumhurbaşkanı, Endonezya’daki G20 başkanlar tepesi sonrası yaptığı açıklamada, Esad ile ilgili soruya, “Siyasette ebedi olarak dargınlık, kırgınlık, küslük olmaz. Haziran seçiminden sonra bir sil baştan yapabiliriz” biçiminde konuşmuştu. Erdoğan 23 Kasım’da yaptığı küme toplantısında da, “Esad ile görüşme olabilir, siyasette küslük dargınlık olmaz eninde sonunda adımlarımızı atarız” dedi. Erdoğan ve Esad, son olarak 2011 yılında telefonda görüşmüştü. |