Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern’in “yorulduğu” gerekçesiyle 7 Şubat’ta vazifesini bırakacağını açıklaması şaşırtan oldu bazıları için. Beşbuçuk yıl boyunca ülkesini yöneten Ardern’in 2017 yılında başbakan seçilmesi, Yeni Zelanda siyasetinde bir dönüm noktasıydı. İstifa kararı da ekim ayında yapılacak seçimlerde kimi değişikliklere yol açabilir.
Tabii ki onu özel kılan kimi yanları vardı. 2017 yılında iktidara geldiğinde yalnızca 37 yaşındaydı. Dünyanın en genç önderlerinden biriydi yani. Ayrıyeten vazifedeyken doğum yapan ikinci başbakandı. (İlki Pakistan Başbakanı Benazir Butto’ydu.) Bence yorgunluk gerekçesiyle de olsa vazifesini bırakması, koltuğa çakılıp kalanların çok olduğu “erkek” siyaset dünyasında kolay rastlanmayacak bir tavır. Bu tarafıyla da özel elbette.
Kaybedecek korkusu
Yeni Zelanda’nın gelmiş geçmiş en uygun başbakanı olarak niteleyenlerin sayısı az değil Ardern’i. Ancak iktidar yıpratıcıdır bilindiği üzere. Evvelce ne kadar sevilse de son vakitlerde popülaritesi azaldı, muvaffakiyetleri anımsanmaz oldu. Hasebiyle, yorulduğu bir gerçekse de aslında kaybedeceği bir seçime girmeme isteği daha tesirli misyonu bırakmasında.
Yeni Zelanda’daki Victoria University of Wellington’da öğretim üyesi olan Bryce Edwards da birebirini düşünüyor. Edwards CNN’e verdiği demeçte, “Şimdi ayrılmanın prestiji için en âlâ şey olduğunu biliyor. Ardern seçimi kaybetmektense düzgün kurallarda ayrılmayı seçti” diyor. Sahiden de ayrılmak için “iyi bir zaman”. Son kamuoyu yoklamaları yalnızca onun değil partisinin de “performansı”nın toplumda oldukça makûs görüldüğünü ortaya koydu zira.
Polis baba aşçı anne
1980 yılında Auckland eyaletinin Hamilton kentinde doğan Ardern sözün tam manasıyla halktan biri. Babası polis memuru, annesi ise bir okulda aşçıydı. Waikato Üniversitesi’nden hem siyaset hem de halkla alakalar alanında bağlantı çalışmaları derecesine sahip olan Ardern, Tony Blair‘in hükümetinde siyaset danışmanı olarak çalışmak üzere İngiltere’de de bulunmuştu. Yani İngiliz siyasetini da güzel bilen biri olmasında Londra yıllarının da tesiri var. 2008 yılında seçilmiş bir milletvekili olarak Yeni Zelanda’ya geri döndüğünde milletvekilliği mühletince çocuk yoksulluğunu ortadan kaldırmaya yönelik yasa tasarılarını savundu. Eşcinsel haklarını da doğal.
Zor periyotlardan geçtiğini teslim etmeli. Başbakanlığı sırasında Yeni Zelanda’yı salgın, Beyaz Ada volkanik patlaması, Christchurch kentinde bir mescide yapılan terör saldırısı üzere son derece sarsıcı olaylar sırasında muvaffakiyetle yönetti. Fakat Ardern geçtiğimiz yıl bilhassa aşı tersi ile komplo teorisyeni kümelerin gitgide artan şiddet tehditleriyle karşı karşıya kaldı. Tıpkı vakitte hayat pahalılığı, cürümlerle ilgili toplumsal seviyede yükselen dehşetler, nihayet salgın sırasında ertelenen seçim vaatlerinin birikmesi üzere sıkıntılarla yüz yüze geldi.
Çocuk yoksulluğu sorunu
Bir refah toplumu olarak bilinmesine rağmen Yeni Zelanda’nın en değerli sıkıntılarından biri yaklaşık her sekiz çocuktan birinin yoksulluk içinde yaşaması. Ardern, milletvekilliğinden beri uğraştığı bu probleme bir tahlil bulamadı.
İstifasını açıkladığı sırada söylediği bir kelama takıldım. “Görevi bıraktıktan sonra, her vakit nazik olmaya çalışan biri olarak hatırlanmak isterim”
Küresel çapta epey kıymetli bir başkan olduğu kanısı yaygın. Lakin dışarıdaki muvaffakiyetleri ya da imaj değil, içerideki problemler misyonu bırakmasına yol açtı olağan.
Dışarıda ne yaparsan yap içeride kazanır ya da kaybedersin. Kural bu.
14 Mayıs’ta bunu anlayanlar olacaktır herhalde.