Pek çok puro üreticisi ve içicisi için Nikaragua tütünleri Küba tütünlerine çok benzemektedir. Amerika’da ikinci en tanınan puro haline gelmelerini sağlayan, kendilerine has güçlü bir tada sahip olan purolar, her yıl elli üç milyondan fazla ihraç ediliyor ve bunların otuz beş milyondan fazlası ABD pazarı için yüksek kaliteli purolardır.
Daha küçük ölçekte, lakin tütününün harikalığı açısından eşit derecede etkileyici olan Nikaragua artık dünyanın en düzgün purolarından kimilerini üretiyor. Bilhassa, Nikaragua ve Honduras hudutlarını aşan toprak, Küba’nın Vuelta Abajo’sunun güçlü kırmızı toprağına herkesin gördüğü kadar yakın. Ne yazık ki, siyasi meseleler puro ilerlemesinin önüne geçiyordu. 1979 ihtilali de pek yardımcı olmadı, 1985-1990 ABD ambargosu da. Ve yeni bir hükümete ve onlarca yıllık yaraları güzelleştirme teşebbüslerine karşın, Nikaragua’daki güzelleşme süreci yavaş yavaş da olsa meyvelerini vermeye başladı.
Amerika’nın Nikaragua tütünlerine olan artan ilgisi, büyük ölçüde Küba tütününe olan yakınlığından kaynaklanmaktadır.
1965’te Joya de Nicaragua üzere öncü purolar ve Padrón ve Plasencia üzere puro üreten ailelerin öncülük etmesiyle, o vakitten beri çok sayıda fabrika açılarak artan talebi karşılamış ve Davidoff, Montecristo ve Cohiba üzere birinci defa tamamı Nikaragua’ya ilişkin markalarla puro tarihinde bir unsur imza atmıştır; bunların hepsi de bu ülkenin üretim kapasitesinin harikalığını açıkça ortaya koymuştur.
1970’lerin ortalarına kadar, Kübalı sürgünler tarafından bu “yeni keşfedilen” ülkelerde üretilen puroların birçoklarına, puro üreticilerinin Küba’dan ayrıldıklarında yepyeni Havana markalarını kullanmayı bırakacakları varsayıldığından, bilerek yeni isimler verildi.
Puro Cuba da artık Castro rejimi tarafından yapılıyordu. Lakin 1975’te, H. Upmann isminin mülkiyetini içeren bir arazi markası davasında, ABD mahkemeleri puro üreten ailelerin ve Havana fabrikalarının eski sahiplerinin birçoklarının, Castro’nun devralmasından evvel miras aldıkları yahut satın aldıkları marka isimlerine ait ABD haklarını hala elinde tuttuğuna karar verdi. O andan itibaren, o vakitler “sürgün markaları” olarak isimlendirilen, Havana’da hala yapılan fakat artık başka ülkelerde de yapılan ünlü isimli puroların yine ortaya çıktığını görmeye başladık.
Bu yüzden bugün Romeo y Julieta, H. Upmann ve Partagas’ın hem Küba hem de Dominik versiyonlarına sahibiz, örneğin, ve Hoyo de Monterrey, El Rey del Mundo ve Punch üzere ünlü markaların Küba-Honduras eşleşmeleri. Bu ikilem, tüketiciler için, Cuba-tabaco’nun eserleriyle birlikte hiçbir rakip “sürgün markasının” satılmasına müsaade verilmemesi gerçeğiyle kıymetli ölçüde daha az baş karıştırıcı hale geliyor. Örneğin İsviçre’de, bir Küba Por Larrañaga ve bir Dominik Por Larrañaga’nın satıldığını göremezsiniz
Yan yana Dominik/Honduras markası o ülkeye asla giremez. Lakin, Dominik/Honduras markası tıpkı dolgu-bağlayıcı-sarmalayıcı karışımını koruyarak ismini değiştirebilir. Bu nedenle, Honduras Punch purosu birebir isimle Havana markasıyla birlikte satılamazken, Honduras imali San Pedro Sula yalnızca farklı bir isimle tıpkı purodur. Bu nedenle, artık Avrupa satışları için uygundur ve şu anda Almanya’da satılan en yeterli Havana olmayan purolardan biridir.
Elbette, tıpkı puro markalarının bu ikili vatandaşlığı, bilhassa Amerikan sigara içicileri için büsbütün akademiktir, zira artık büyük bir kuşak Havana purosunu hiç görmeden yahut içmeden büyüdüler. Lakin birçok Avrupalı, bilhassa ABD’ye seyahat eden ve birebir markanın hem Havana hem de Havana olmayan versiyonlarına erişebilenler, bazen durumu baş karıştırıcı buluyor ve ne satın aldıkları konusunda dikkatli olmak zorunda kalıyorlar. Yalnızca etikete bakmak her vakit kâfi olmuyor, zira tıpkı yahut en azından misal çizimler ekseriyetle hem Havana olmayan fabrikalar hem de Cubatabaco tarafından kutularda ve bantlarda kullanılıyor. Yalnızca kutunun üzerindeki özel damgalar “Habano” sözü ve natürel ki fiyat (Havana olmayan purolar çoklukla Havana’lardan daha ucuzdur) hangi puronun hangi ülkeden olduğunu, bir puroyu yakıp farkı tatmadan yanlışsız halde belirleyebilir. Fakat tat bile en son test değildir; çünkü günümüzün en âlâ Dominik ve Honduras purolarının birçoğu, her ülkenin kendine mahsus lezzet özelliklerine sahip olmasına karşın, günümüz Küba eserlerinden kimilerini yakalar yahut geçer.
Ne yazık ki, 1970’lerde fabrikalar farklı ülkelere taşındıkça birtakım Dominik ve Kanarya Adaları purolarının kalitesi düşmeye başladı ve emekçilerle ilgili meseleler ve berbat hasatlar tütüncülerin raflarında kendini gösterdi.
1980’lere gelindiğinde puro içimi, sıhhat örgütünün Genel Raporu’nun insanlara birinci defa bir Corona yakmanın bir sigaradan daha sağlıklı olduğunu söylediği 1964’teki altın çağından düşüşe geçmişti. Yalnızca o yıl, puro satışları 7,2 milyardan dokuz milyar “çubuğa” sıçradı, sanayide sıklıkla bu türlü isimlendirilir. Lakin ambargo ve purolar için olumlu bir sıhhat raporunun yanı sıra başka dikkate paha şeyler de o baht on yılında gerçekleşiyordu. 1960’ların sonlarında Dunhill, Avrupa pazarı için kendi Havana markasını tekrar piyasaya sürdü ve sofistike içimin o büyük ustası Zino Davidoff, Cuba-tabaco tarafından kendi özel Havana markasını başlatma müsaadesi aldı. Lakin 1980’lerin sonunda, Küba ile olan romantizm her iki şirket için de sona erdi. Her şey 1989’da, Cubatabaco’nun iş yaptığı her ihracat firmasıyla olan kontratlarını ansızın iptal etmesiyle başladı. Apansız yeni kurallar dayatıldı ve Cubatabaco purolarını ithal eden herkesle %51’lik bir mülkiyet konusunda ısrar etti. Havana’nın maliyeti neredeyse her yıl artarken, Küba’nın piyasa fiyatından adil hissesini alamadığı düşünülüyordu. Ayrıyeten, Küba artık diğerlerinin purolarını üretmeme tarafında yeni bir siyaset benimsiyordu. Tarım yerlerinin prim yapmasıyla, kendi markaları için hudutlu pahalı tütün tedariklerini korumak istiyorlardı.
Dunhill, Havana serisini dostça bir formda kullanımdan kaldırarak ve sırf yeni tanıtılan eski modellere odaklanarak karşılık verdi.
Dünya pazarı için Dominikliler. Davidoff örgütü biraz daha dramatikti. 23 Ağustos 1989 Çarşamba günü, dünya çapındaki gazetelerin manşetleri, uzun müddettir Havana’nın en güzellerinin şampiyonu olan Davidoff’un istekli olarak 130.000 Küba purosunu yaktığını haykırıyordu – yaklaşık üç milyon dolar pahasında. Neden olarak kalite eksikliği gösterildi. Puroların artık Davidoff bandını taşımaya uygun olmadığı tespit edildi. Böylelikle, Cubatabaco için daha da kıymetli Havana yaprağı hür bırakan yeni bir Davidoff Dominikli ve Zino Honduras serisi ortaya çıktı. Yeniden de, hem Davidoff hem de Dunhill, 1989 öncesi Küba purolarının büyük stoklarını elinde tutuyordu. 1989’da İsviçre, Basil’deki Davidoff depolarında üç yıllık bir tedarik olduğunu iddia ediliyordu. 1992 yılında Cubatabaco ile yapılan görüşmede, adada birkaç tane Davidoff Havana kalmasına karşın, kontrat gereği 31 Aralık 1992’den sonra hiçbiri satılmadı.
Bu iki ünlü Küba markasının dağılmasının yanı sıra, puro meraklılarının dikkatini Dominik eserlerinin harikalığına çekmekte büyük rol oynayan 1980’ler, puro içme tarihindeki bir başka kuşkulu alametle dikkat çekti. Yaklaşık beş yüzyıl sonra, Amerika’da purolar için “sağlık uyarıları” nihayet mecburî hale getirildi. Kendisine El Productos’u bırakmasını söyleyen tabipten daha uzun yaşayan George Burns gülmüş olmalı. Tıpkı formda, ismini taşıyan şirketin kurucusu, günde yirmi beş puro içen ve seksen beş yaşına kadar yaşayan Don Arturo Fuente üzere öbür uzun müddetli puro içicilerinin ruhları da gülmüş olmalı. 1980’lerde bir şey daha oldu: Castro sigarayı bıraktı ve bu elbet Küba’nın her yıl ihraç ettiği altmış milyon puro için daha fazla Havana tütününün hür kalmasını sağladı.
1990’lar Küba’ya pek uygun gelmedi. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin 1991’de dağılması, adayı gerçek manada asla yalnız bırakmayan ihtilalin en büyük destekçisini kaybetmesi manasına geliyordu. Ve ekonomik kaos baş gösterdi .yiyecek, giysi ve akaryakıt dahil her şey karneye bağlı. Ve karne kuponları olsa da, bunları takas edecek mal yok. Sebzeler tarım pazarında mevcut, fakat kıtlıkları nedeniyle yüksek bir fiyata sahipler. Sığır eti, hükümet tarafından denetim edilen bir inhisar. Dahası, Kübalılara ayda yalnızca bir rulo tuvalet kağıdı ve bir kutu kibrit müsaadesi verilmişti.
İronik olarak, Küba’daki birtakım beşerler aslında para biriktirebiliyorlar zira harcayacak bir şeyleri yok. Doğal olarak, purolar da dahil olmak üzere hayatın tüm gereklilikleri için gelişen bir karaborsa var.
İyi vakitlerde bile, Küba her vakit dünya taleplerini karşılayacak kadar yaprak tedarik etme konusunda sorun yaşamıştır. 1980’lerde Küba doksan milyon puro ihraç ediyordu. 1990’ların başında bu sayı altmış milyon elle sarılmış puroya düştü (ek olarak 20 milyon makine imali puro ihraç edildi).
1996’ya gelindiğinde, elle sarılmış puroların sayısı sadece biraz artmıştı. Ve yakın vakte kadar, çok istek edilen tütün çiftliklerinin büyük bir kısmı açlık çeken bir ulus için daha fazla yiyecek yetiştirmek için dönüştürülmüştü.
Önemli bir ihracat olan 1991’de Vuelta Abajo’da 17.000 dönümlük ek tütün ekildi, bu 1990 dönümüne nazaran %17’lik bir artış manasına geliyordu. Bu, hasat ve olgunlaştırmadan sonra 1994’e kadar hazır olmayan sarmalık yaprağına daha fazla vurgu yapılması manasına geliyordu.
Tütün yetiştirmek için sadece belli ölçüde arazi bulunması ve bu tütünü yetiştirmek, olgunlaştırmak ve puro haline getirmek için gereken vaktin yanı sıra, Küba tabiatın da tesiri altındadır. Kasırgalar ekseriyetle Küba’nın puro haline getirilmesi planlanan kış tütün hasatlarıyla dolu bedelli olgunlaştırma ambarlarının birçoklarını yok eder. Tütün problemini daha da kötüleştirmek için Küba, Avrupa’da Havana puroları üretmek üzere Almanya ve Avusturya üzere öbür ülkelere Havana yaprağı satmaktadır. Almanya’da bunun en uygun örnekleri, %100 ithal Havana yaprağından yapılan makine imali Saint Luis Rey ve Romeo y Julieta küçük puroları ve cigarillolarıdır. Havana puroları ayrıyeten Avustralya’da ve Kanada’da üretilen, tamamı Havana Bances olan bir makine sırf o ülkeye özel olarak üretilmiştir.
Tüm bunlara karşın yahut bu yüzden, dünya hala arzulanan Havana purosuna karşı neredeyse doymak bilmez bir susuzluk yaşıyor. Pazarlama gayretlerine yardımcı olmak için, Cubatabaco 1994 yılında yurtdışı satışlarının sorumluluğunu özel bir şirket olan Habanos S. A.’ya devretti. Fakat Cubatabaco, Havana puroları için en büyük üç pazar olan İspanya, İngiltere ve Fransa’daki satışların denetimini elinde tuttu. Bu ortada, tüm Küba purolarının yaklaşık yüzde altı ila onunun, elbette elli yıldan fazla bir müddettir yasadışı oldukları ABD’ye gittiği varsayım ediliyor. Bununla birlikte, birden fazla vakit bu kaçak purolar her vakit en uygun kalitede olmuyor ve birçok hükümet tarafından denetim edilen fabrikaların dışında üretiliyor. Doğrulanması güç olsa da, son iddialara nazaran Küba şu anda yılda yüz milyondan fazla birinci sınıf elle sarılmış puro üretiyor ve bu da toplam dünya birinci sınıf sigara satışlarının yaklaşık yüzde yetmişine denk geliyor. Lakin bu, hükümetin yıllık gayesi olarak belirlediği üç yüz milyon purodan değerli ölçüde daha az, olağan ki Küba’nın makine üretimi purolarını ve daha düşük kalitedeki Havana’ları saymazsanız.
Talebi karşılamak için kâfi Küba purosu alamama sorunu ve Küba purolarının çoklukla daha kıymetli olması üzere kolay bir gerçek nedeniyle, Avrupa ülkeleri ve Orta Doğu ve Asya’daki ülkeler Dominik Cumhuriyeti, Honduras ve Nikaragua’dan puro ithal ediyor. Münasebetiyle artık, örneğin Bolivars, Quinteros ve Quai d’Orsays’ın yanı sıra Arturo Fuente, La Aurora ve Ashton’dan purolar da var, fakat bunların birden fazla Asya ve Avrupa’ya yönelik.
Havana olmayanlar Amerika’ya yönelik olanlardan daha güçlü bir dolgu karışımına sahiptir. Ve değişiktir ki, Afrika Kamerun yaprağıyla uzun vakittir ünlü olan Meerappfel ailesi, genel çubuk maliyetini makul bir düzeyde tutarken Küba gibisi bir tat üretmek için dolgusunun yüzde ellisi Küba tütününden oluşan bir Dominik purosu olan La Estancia’yı satıyor. Elbette, Havana dolgu tanımı sayesinde, bu purolar ABD’de mevcut değil.
Bu, Havana purosunun İngiltere, Avrupa ve Asya’da ilgi görmediği manasına gelmiyor. Tam aksine. Havana hala uzmanların purosu olarak görülüyor. Lakin birden fazla vakit önemli bir puro içicisi hafta içinde Dominik üretimi bir puro yakmayı tercih ederken, cumartesi gecesini daha yüksek fiyatının tabiatı gereği az içilen bir Havana için saklayabilir.
Ne yazık ki Amerika’da – “medeni” ülkelerin birçoklarında olduğu üzere – önyargılı yasalar, restoranlar da dahil olmak üzere birçok kapalı binada puro içmek yasaklandığı için, istenilen vakitte ve istenilen yerde puroyu içmenin doğaçlama zevklerinin birçoklarını puro içicilerinin elinden alındı. Artık bir restoranda akşam yemeğinden sonra konyak eşliğinde umursamazca bir Churchill yakamazsınız. Yani şu an benim yalıkavak marina da bu yazı dizisini hazırladığım marinristo da yaptığımı yapamazsınız. Burası açık bir yer bundan ötürü bu lüksü yaşayabiliyorum.
Ve yeniden de puro içicilerinin sigarayı içine çekmediği ve eserin kimyasal katkı hususu içermeyen yalnızca doğal tütünler içerdiği gerçeğinden habersiz beşerler var. Çevresel farkındalığın olduğu bir çağda, puroların biyolojik olarak parçalanabilir olduğundan hiç kimse bahsetti mi? Nitekim de, birinci “sürdürülebilir” eserler ortasındaydılar ve sertifikalı olmasalar bile katiyen organiktiler (bazı “organik purolar” hakikaten var olsa da). Fakat sonra, bir puro içicisinden diğer kim bir puronun hem beyni uyarabileceğini hem de bedeni birebir anda rahatlatabileceğini fark edebilirdi ki.
“Bu akıl sıhhatiyle ilgili, buna kuşku yok,” diyor puro içen hastalarının listesinde çok sayıda cümbüş ve spor ünlüsü ve merhum John F. Kennedy’nin de ortalarında bulunduğu hükümet yetkililerinin yer aldığı bir doktor olan Dr. David A. Boska. “Puro içmek çok zevkli bir şey,” diyor tabip. “Genellikle çok uzun sürmeyen birtakım rahatlatıcı ilaçlarda olduğu üzere buna bağımlı olmuyorsunuz. Bir puro içmek vakit alır. Ve tatmin anında gelir. Ayrıyeten, puro içmeyi sevdiğiniz birkaç arkadaşınız varsa küme terapisinin çok yararlı olduğunu düşünüyorum.”
Belki de bu, 19. yüzyıl İngiltere’sinde puro meraklıları için inançlı bir liman yaratmak ve sigara içmeyenlerin gazabından kaçıp tütünlerinin tadını huzur içinde çıkarabilecekleri bir aktiflik olan Viktorya Periyodu Sigara İçicisinin tekrar canlanmasını açıklamaya yardımcı olur. Beyefendi Sigara İçicisi (her ne kadar yalnızca erkeklerle sonlu olmasa da, bildirmekten memnunluk duyuyorum) yahut sıklıkla isimlendirildiği üzere “puro gecesi” bir sefer daha
Amerika’da yine doğuşun tadını çıkarıyor. Bu puro içme fenomeni, 1990’lardaki puro patlaması sırasında Avrupa’da da popülerdi, zira beşerler düzgün arkadaşlarla âlâ purolar içmenin zevkini ve yoldaşlığını keşfettiler.
Sigara İçenler puro patlamasının çöküşüyle oldukça ani bir biçimde yok oldular ve bunun sonu on yıl sonraki ani ekonomik çöküşe çok benziyordu. Büyük Puro Çöküşünün nedeni ve sonucu artan fiyatlar, birinci sınıf tütünlerin kıtlığı ve açıkçası birçok puro içicisinin tüm sigara içme “sahnesinden” duyduğu hayal kırıklığıydı. Lakin artık, düşünmek için vaktimiz ve yeni jenerasyon sigara içicilerinin puroların zevklerini tekrar keşfetmesi yahut birinci sefer keşfetmesiyle puro tüketiminde tekrar bir artış görüyoruz. 1990’lardaki yıllık %300’lük büyümeye benzemiyor elbette, fakat bu cins bir tırmanış sonsuza kadar süremezdi. Bunun yerine, sahip olduğumuz şey kademeli olarak olağana dönüş ve yeterli bir puronun hala gerilimli ve belgisiz bir dünya için en güzel panzehirlerden biri olduğunun farkına varılmasıdır.
Her ikisi de hayata ve olabilecek her şeye paha veren puro tutkunlarının bir ortaya gelmesidir. Bu bir ortaya gelmeler resmi yahut gayriresmi olabilir ve çoklukla bir akşam yemeği yahut şarap, burbon yahut konyak tadımı etrafında döner. Birden fazla vakit hayır kurumları için bağış toplama aktifliği olarak hizmet ederler. Ya da yalnızca ortak bağ olarak mavi-gri dumanın yavaşça dönen bulutlarıyla kolay bir arkadaş toplantısı olabilirler. Ya da bir restoran sahibi “boş bir gecede” (elbette yasal olduğu yerde) bir puro gecesiorganize edebilir. Bir puro toplantısı yapmak için sahiden bir hedefe gereksiniminiz yoktur. Tek gereksiniminiz olan birkaç kişi ve çok sayıda purodur. Nedeni ne olursa olsun, büyüyen puro kültürünün bir modülü olarak tekrar kendini kabul ettiren çok sayıda özel “puro gecesi”, zevkin maddeyle düzenlenemeyeceğinin delilidir.
Bir bakıma, bu görüş, 2014’te Küba ambargosu kurallarının gevşetilmeye başlanması ve bunun başlangıçta Amerika Birleşik Devletleri ile Küba ortasında daha özgür seyahatle sonuçlanması gerçeğiyle doğrulandı. Lakin birebir derecede değerli olarak, Amerikalılar artık şahsî kullanımları için ve tekrar satış için değil, sınırsız sayıda Küba purosunu geri getirebiliyorlar. Castro’nun 25 Kasım 2016’daki vefatı, başka mümkün değişiklikler için kapıları açmaya yardımcı oldu ve ticaret kısıtlamalarının büsbütün gevşetilmesi durumunda, Kübalı olmayan puro üreticilerinin dolgu tütünleri için tekrar Havana yaprağı satın almayı umacakları nispeten kesin. Fakat ambargo öncesi günlerde olduğu üzere, Küba’nın en yeterli yaprağını satması pek muhtemel değil; Kübalılar doğal olarak bunu kendilerine saklamak isteyeceklerdir. Ayrıyeten, ABD’nin Kübalı olmayan Montecristos ve H. Upmanns üzere birkaç ikili-ulusal puroyla kendini sağlam bir halde yerleştirmiş olması nedeniyle, hala çözülememiş birden fazla marka labirenti var. Ayrıyeten, Küba purolarının ABD’de yasal hale gelmesi durumunda (şu anda Amerika’da Küba purolarını satmak hala yasadışı), başlangıçta bir beslenme çılgınlığı yaşanacağını ve Küba’nın da buna karşılık, fiyatları kademeli olarak artıracağını öngörüyorum.
Sigara içenler, kıymetli ölçüde daha ucuza Dominik imali bir Bolivar alabilecekleri vakit, Küba üretimi bir Bolivar için en yüksek fiyatı ödemeyi iki kez düşünmeye başlayacaklar. Elbette, karışıklığı önlemek için, birbirleriyle rekabet edeceklerse, Küba üretimi olmayan bir puro ismini değiştirmek yahut Küba purosu tekrar markalanmak zorunda kalacak. Yeniden de, ortaya çıkmasını izlemek değişik bir senaryo olacak ve puro dünyasının daima olarak geliştiğini, tıpkı puro içenlerin sayısının giderek arttığı üzere gösteriyor.
Kesin ve süratli istatistikler olmasa da, Amerika Birleşik Devletleri’nde yaklaşık on iki milyondan biraz fazla birinci sınıf puro içicisi olduğu kestirim ediliyor. Bu ülkemizde Türkiyede yüzbin civarı olarak iddia ediliyor. Ve bu sayı yalnızca erkeklerden oluşmuyor. Bayanlar artık bu eski yalnızca erkeklere özel kalenin bir modülü. Tıpkı sebeplerden ötürü purolara ilgi duyuyorlar: hayatın günlük geriliminden zevk almak ve rahatlamak. Lakin puro içmenin bayanlara mahsus diğer bir ögesi daha var: Uygun bir puroyu yanlışsız halde içmeyi ve takdir etmeyi öğrenerek, bir erkekle eşit düzeyde olduklarını görüyorlar. Bu, iş bayanları ve erkeklerle etkileşime girmesi gereken öteki bireyler için değer biçilmez olabilir
Günümüzdeki puroların birçoklarının ambalajı, 19. yüzyıldakilerle yarışacak niteliktedir.
, Hollywood’un en ünlü komedyenlerinden biri olan ve Hollywood Bulvarı’ndaki TCL Çin Tiyatrosu’nun önündeki ayak izlerinin yanına puro baskısını koyan tek yıldız olan merhum George Burns’ü tanıyordu. Burns’ün eşyaları açık artırmaya çıkarıldığında, Hacker, Burns’ün muharrire ziyaretleri sırasında verdiği El Producto Queens’lerden kimileriyle gösterilen humidorlarından birini satın aldı.
Düzenli olarak ayrıyeten bayanların bir erkeğin purolara olan hayranlığını anlamalarına ve takdir etmelerine yardımcı olur. Böylelikle, cinsiyetler ortasındaki irtibat ve anlayış artar. Ve puro içenlerin safları daha da artar.
Bugün, daha az sigara içiyor olmamıza karşın, daha güzel purolar içiyoruz ve daha fazla keyif alıyoruz. Geriye dönüp baktığımızda, Küba ambargosu, sadece Amerika’da değil, tüm dünyada puro içicisinin başına gelebilecek en düzgün şeydi. Direkt yahut dolaylı olarak, puroların keyfini keşfetmemizi sağladı.
Aksi takdirde asla var olamazdı: Connecticut sarılı bir Dominik’in yumuşaklığı, Sumatra pelerinli bir Honduraslının baharatlı dolgunluğu, bir Nikaragualının yumuşak topraksılığı, bir Havana’nın varlıklı aroması yahut bir Meksika Maduro’sunun ağır alt tadı. Ek olarak, hem yeni hem de eski markalar, dikkatlice yıllandırılmış eski puroların ortaya çıkması, her vakit uzun müddet dumana müsaade vermeyen anlar için daha küçük hallerin yaratılması ve melez tütünlerin ve daha dolgun aromalar için daha büyük halka boyutlarının memnuniyetle karşılanan eğilimi üzere daha fazla inceliği teşvik etti. Dahası, birinci sınıf puroların fiyatları, kitle pazarı purolarına kıyasla nispeten yüksek olsa da, sağladıkları zevklere nazaran değerlendirildiğinde nispeten ucuzdur. Tıpkı 1920’lerde olduğu üzere, yeterli bir puro hala bir litre süt yahut bir şişe ithal bira kadar mal olabilir. Ayrıyeten, bu kadar az parayla bir saate kadar huzur ve rahatlamayı öteki nerede satın alabilirsiniz?
Yarattığımız yahut bizim için yaratılan dünya, daha evvel hiç olmadığı kadar telaşlı, gerilim, hayatlarımızdaki sıkıntılar, işlerimizle, iktisatla ve etrafla dolu bir yer. Hepimiz bir sığınak, her gün savaşmamız gereken iblislerden ve şeytanlardan -bir anlığına bile olsa- özgür olabileceğimiz bir kale arıyoruz. Puro, o kaleye, iç güçlerimizi tekrar toparlayabileceğimiz kutsal bir yere dönüştü. Tek bir puroyla, dünyanın kaygılarından, en azından bir saatliğine de olsa kaçabiliyoruz.
Puro içmenin hoşluğu budur ve hayatın tadını çıkarmanın sırrıdır.
Ve günün sonunda tabi ki slogan tütün ve tütün mamülleri sıhhate ziyanlıdır.
Keyifle ve sıhhatle.
Keyfiniziz Kahyası yazdı…
Murat Küçüksu