Fazla tuz tüketiminden obeziteye, hareketsiz hayattan genetik etkenlere kadar birçok etken böbrek hastalıkları için yer hazırlayabiliyor. Bununla birlikte düzgün çalışmayan böbreklerin çok daha önemli sıkıntılara neden olabileceğini söyleyen Nefroloji uzmanı Prof. Dr. Abdullah Özkök, bilhassa diyabet, hipertansiyon, taş hastalığı ve ailesinde böbrek hastalığı olan şahısların rutin olarak böbrek sıhhati açısından takibinin çok değerli olduğunu söyledi.
AİLESİNDE BÖBREK HASTALIĞI OLANLAR DİKKAT
Nefroloji uzmanı Prof. Dr. Abdullah Özkök’ün verdiği bilgiye nazaran, toplumda en sık görülen böbrek hastalıklarının başında, şeker hastalığına bağlı gelişen diyabetik nefropati geliyor. Sıhhatsiz beslenme, obezitenin artması hareketsiz ömür üzere birçok etkene bağlı olarak diyabet sıklığının giderek artmasının yakın gelecekte diyabetik nefropati olaylarında da artışa neden olabileceğine işaret eden Prof. Dr. Abdullah Özkök, böbrek hastalıklarıyla bağlantılı öbür sıkıntılarla ilgili şu bilgileri verdi:
“Böbrek hastalığına yol açan İkinci en sık hastalık ise hipertansiyondur. Burada artan tuz tüketiminin çok makus tesirler yarattığını söyleyebilirim. Türk Nefroloji Derneği kayıtlarına nazaran son devir böbrek yetersizliği hastalarının yüzde 36’sında böbrek hastalığı sebebi şeker hastalığı, yüzde 26’sında ise hipertansiyondur. Başka en sık sebepler glomerulonefritler, polikistik böbrek hastalığı ve böbrek taşlarını sayabiliriz. Polikistik böbrek hastalığı genetik bir hastalıktır, hastalığın genetik geçiş oranı yüksektir. Bundan ötürü ailenin bir bireyinde bu hastalık saptandığında, başka aile bireylerinin de incelenmesi gerekir. Tıpkı biçimde birtakım glomerulonefrit ve taş tipleri de genetik ve ailesel olarak geçebilmektedir. Bu yüzden ailede böbrek hastalığı olan bireylerin böbrek sıhhati açısından denetim edilmesinde yarar vardır.”
İYİ ÇALIŞMAYAN BÖBREKLER TÜM SİSTEMİ ETKİLİYOR
Böbreklerin bedendeki toksik unsurların atılması, sıvı istikrarı ve kan imalini sağlayan hormonların salgılanması üzere değerli misyonları olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Abdullah Özkök, “İyi çalışmayan böbreklerin toksik unsurların bedende birikmesi, kalbin düzgün kasılamaması, kalp etrafında sıvı birikmesi, damar tıkanıklıkları ve damar duvarında kireçlenme, bedende fazla sıvı birikimine bağlı olarak akciğerlerde sıvı toplanması ve akciğer ödemi, kâfi hemoglobin üretilemediği için kansızlık üzere birçok sorunu da beraberinde getirecektir” diye konuştu.
İLERİ EVRELERDE GERİ DÖNÜŞÜMSÜZ HASARA NEDEN OLUR
Böbrek hastalıklarının en sorunlu tarafının çok sinsi ilerlemesi olduğunu belirten Prof. Dr. Özkök, mevzuyla ilgili şu bilgileri verdi:
“Böbrek hastalıklarında başlangıçta halsizlik, gece sık idrara çıkma üzere hafif şikayetler görülür. Öbür organları da etkileyen daha önemli bulgular ortaya çıktığında ise ekseriyetle hastalık çok ilerlemiş ve birtakım hastalarda maalesef geri dönüşümü olmayan evreye geçmiş olur.”
“KAN KREATİN KIYMETİ TEK BAŞINA BÖBREKLERİN SAĞLIKLI OLDUĞUNU GÖSTERMEZ!”
Böbrek hastalıklarının çoklukla idrarda protein yahut kan kaçağı halinde başlayarak en son evresinde süzme işlevlerinde bozukluğa ve kan kreatinin bedellerinde artışa neden olduğunu anlatan Prof. Dr. Abdullah Özkök, “Dolayısıyla idrar analizi yapmadan yalnızca kan tahlillerindeki kreatinin bedellerine bakarak kimseye böbreklerin sağlıklı denilemez” dedi. Prof. Dr. Özkök, bu nedenle çocukluk çağından başlayarak herkesin idrar analizi ve kan kreatinin kıymetlerinin denetim edilmesinin asemptomatik, belirti vermeyen böbrek hastalıklarının yakalanması açısından ehemmiyet çok değerli olduğunun altını çizdi.
Prof. Özkök kelamlarına şöyle devam etti:
“Kan kreatinin bedeliniz olağan olabilir ancak çok önemli böbrek hastalığınız olabilir. Bu yüzden kolay tam idrar analizinin gözden kaçırılmaması ve denetimlerde kesinlikle bakılması gereklidir. Kanda kreatinin kıymetinin, tam idrar analiziniz ve üriner sistem ultrasonunuzun üçü birden olağansa böbrek sıhhatiniz çok yüksek bir ihtimalle âlâ olduğu söylenebilir. Bu üç tetkik de böbrek sıhhatini değerlendirmede için çok önemlidir”
DİYABET HASTALARI YILDA BİR KESİNLİKLE BÖREKLERİNİ DENETİM ETTİRMELİ
Diyabet, hipertansiyon, taş hastalığı ve ailesinde böbrek hastalığı olan bireylerin rutin olarak böbrek sıhhati açısından takibinin yapılması gerektiğinin altını çizen Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Nefroloji uzmanı Prof. Dr. Abdullah Özkök, “Özellikle diyabet hastalarının hiçbir şikayetleri ve böbrek hastalığı olmasa bile en az yılda bir sefer kanda kreatinin kıymeti, tam idrar analizi ve idrarda albümin kaçağı açısından denetim edilmesi gerekir. Bu hastalıklara bağlı böbrek tutulumu olan hastalar, hastalık durumlarına nazaran daha sık da takibe gereksinim duyabiliyor” diye konuştu.
TANSİYON OLAĞAN BİLE OLSA FAZLA TUZ BÖBREKLERİ BOZABİLİR
Toplumsal olarak böbrek sağlımızı korumak için öncelikle diyabet ve obeziteyle gayret edilmesi gerektiğine işaret eden Prof. Dr. Abdullah Özkök, alınması gereken tedbirler konusunda şunları anlattı:
“Fruktoz ve glukoz şurubu içeren içeceklerden mümkün olduğunca uzak durmalıyız. Tuz tüketimini azaltmalıyız. Siz her ne kadar yemeklerinize tuz eklemiyorsanız da şayet fast-food ve hazır, işlenmiş besin tüketiminiz fazlaysa, çok yüksek oranda tuz tüketiyorsunuz demektir. Tansiyon bedeliniz olağan olsa bile fazla tuz tüketimi böbrek sıhhati açısından sakıncalı olabilir”