Mahkeme, AK Partili Ümraniye Belediye Başkanı İsmet Yıldırım’a Hekimbaşı Mahallesi’nde kentsel dönüşüm kapsamında verilen sınırsız yetkiyi iptal etti. Mahkeme kararında yetkilerin herhangi bir sınırlama yapılmadan ve kapsamı belirlenmeden belediye başkanına devredildiğine vurgu yapılması dikkat çekti.
Ümraniye Belediye Meclisi gündemine 2021 yılının aralık ayında bir teklif rapor geldi. Rapor, “6306 sayılı kanun kapsamında yapılacak iş ve işlemler için belediye başkanına yetki verilmesi”ni kapsıyordu. Teklif, Hekimbaşı Mahallesi’nde bazı adalarda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca onaylanmak üzere Riskli Alan ve Rezerv Yapı Alanı’na ilişkin arazi ve arsa düzenleme işlemlerinden hak sahiplerinin tespiti ve hak sahipleriyle anlaşma yapma, inşaat yapma ve yaptırma, kamu idarelerine ait taşınmazların kamu kurumlarına tahsis ve devir işlemlerine kadar pek çok yetkiyi içeriyordu. Hekimbaşı Mahallesi’nde kentsel dönüşümü kapsayan yetki talebi AK Partili, MHP’li ve İYİ Partili meclis üyeleri tarafından kabul edildi. Teklife CHP’li Meclis üyeleri ise “ret” oyu kullandı.
KARARA KARŞI DAVA
Filiz Öztürk Çelik İlçe belediyesinin ve hukuk komisyonunun CHP’li meclis üyesi Filiz Öztürk Çelik, söz konusu meclis kararının iptali talebiyle dava açtı. Davayı görüşen İstanbul 4. İdare Mahkemesi, söz konusu yetkinin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 21 Ocak 2022’de yetkinin belediye başkanına mahsus verilmediği, belediye meclisi, belediye encümeni ve belediye başkanından oluşan mahalli idare tüzel tüzel kişiliği sıfatıyla Ümraniye Belediye Başkanlığı’na verildiğinin anlaşıldığını belirtti.
Kural olarak bir yetkinin kanunla belirlenen merciinin kendisinin kullanması gerektiğine dikkat çekilen mahkeme kararında, “İdari merciler yetkilerini idarenin işleyişini etkin ve süratli bir hale getirebilmek gibi amaçlarla devretmek istiyor iseler; bu ancak kanunun açıkça izin verdiği hallerde ve sınır ve kapsamı açıkça belirtilerek yapılabilir ki; aksi bir kabul hukuki güvenlik ilkesini zedeleyeceği gibi kanun koyucunun iradesinin de idari makamlarca ortadan kaldırılması anlamını taşıyacağından kanuni idare ilkesine de aykırılık oluşturacaktır” denildi.
‘HUKUKA AYKIRI’
Kararda verilen yetkilerde herhangi bir sınırlama yapılmadan ve kapsamı belirlenmeden belediye başkanına devredildiğine vurgu yapılarak özetle şu ifadelere yer verildi:
“Bu durumda, dava konusu meclis kararı ile belediye başkanına verilen yetkinin sınır ve kapsamı açıkça belirtilmeyerek hukuki güvenlik ilkesini zedeleyeceği ve kanun koyucunun iradesinin de idari makamlarca ortadan kaldırılması anlamını taşıyacağı, öte yandan kanun ile kurul halinde alınacak kararların belirli bir kişiye devredilmesi için kanunda ayrıksı bir düzenleme bulunması gerektiği ancak yukarıda belirtildiği gibi kanunda bu yönde ayrıksı bir düzenleme de bulunmadığının açık olması karşısında kanuni idare ilkesine aykırı olan dava konusu meclis kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.”
Mahkeme meclis kararının iptaline oy birliğiyle karar verdi.