UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan Yerebatan Sarnıcı, dört yıl süren onarımın akabinde açıldı. MS 542 yılında Bizans İmparatoru Jüstinyen tarafından yaptırılan ve dünyanın en eski su sarnıcı olan Yerebatan, ziyaretçilerini ağırlıyor. Sarnıcın son halini gezdim, eski ve yeni halini karşılaştırdım.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Miras gruplarınca uygulanan onarım çalışmalarının akabinde sarnıca ilgi büyük. Yine açıldığı günden bu yana yeri değişen giriş kapısının önünde uzun kuyruklar oluşuyor. Ben de sarnıcı bir akşamüzeri ziyaret ettim. Yoğunluğun nispeten azalacağını düşünmeme karşın kapıdaki çok sayıda yerli ve yabancı turist içeriye girebilmek için sabırsızlanıyordu ve sarnıç bölgesi çok kalabalıktı.
Sarnıcı en son 2019 yılının Ocak ayında ziyaret etmiştim. O vakit yalnızca en çok ilgi gören Medusa’nın olduğu alanı gezebiliyordunuz. Sarnıcın içindeki onarım çalışmalarından ötürü sarnıçtaki su da çekilmişti. İçerideki pek çok sütun da bez perdelerle örtülmüştü.
‘BETON YOL KALKTI’
Restorasyon sırasındaki imajların akabinde sarnıcın yeni halinden etkilenmemek mümkün değil. Sarnıca girer girmez atmosferine kapılıyorsunuz. Merdivenlerden inerken sarnıcın dokusu sizi içine çekiyor. Birinci olarak gözünüze yerden iki metre yükseklikteki beton yürüyüş yolunun kaldırılmış olması çarpıyor. Onların yerini daha alçak ve üstten bakınca suyun görülebildiği çelik yürüyüş yolu platformu almış.
‘SUYA PARA ATIYORLAR’
Platformda yürürken sarnıçta süreksiz olarak bulunan ve tartışmaların odağına oturan “Daha Derine” standını de görmek mümkün. Sergiyi gezerken vaktin ruhuyla sarnıcın atmosferi birleşiyor. Sarnıçta aydınlatma tasarımı ise eski haline nazaran daha uygun lakin sarnıcı gezerken makul vakitlerde ışıklar sönüyor. Benim gittiğim saatlerde sarnıç çok kalabalıktı, ışıkların sönmesi yürüyüş yollarında ilerlerken orta ara kaosa neden oldu. Sarnıcın en çok ilgi gören noktası ise Medusa’nın olduğu kısım. Yerli ve yabancı turistler burada daha uzun durarak adeta tarihin derinliklerine seyahate çıkıyor ve dilek dileyerek suya para atıyor.
‘FOTOĞRAF ÇEKTİRME ALANLARI KALDIRILMIŞ’
Sarnıçta ilgi gören diğer bir nokta ise saat başı yayınlanan ve sarnıcın öyküsünü anlatan ışık ve görüntü gösterisi. Sarnıç çok kalabalık olduğunda 5 ya da 10 dakika evvel gidip uygun bir yerde beklemek gerekiyor yoksa izlenmesi pek mümkün değil. Sarnıçtan çıkarken, evvelden Osmanlı kıyafetleriyle turistlerin fotoğraf çektirdiği alanların kaldırıldığı görülüyor. Bu da sarnıcın ruhunu koruyan bir detay olmuş.