Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, 10 Şubat Dünya Bakliyat Günü’ne ait, son 10 yılda kuru fasulye, nohut ve mercimekte ithalat ölçüsünün yüzde 55 oranında arttığını belirterek, “En kıymetli protein kaynaklarından baklagilde ithalatçı olmamız kabul edilemez. Halkımızın sağlıklı beslenmesi için temel besin eserlerinde üretim artırılmalı, ithalattan vazgeçilmelidir. Bu üzere temel besin eserlerinde marketlerde tavan fiyat uygulanmalıdır” denildi.
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, 10 Şubat Dünya Bakliyat Günü’ne ait açıklama yaptı.
Türkiye’de yetiştirilen 7 çeşit yemeklik baklagil ortasında en fazla üretilenlerin nohut, kuru fasulye ve mercimek olduğunu, bunların her birinin farklı bir besin pahası bulunduğunu aktaran Bayraktar, şunları kaydetti:
“Fastfood ve hazır besin tüketiminin arttığı son yıllarda hekimler ve diyetisyenler tarafından da baklagiller sıklıkla öneriliyor. Ayrıyeten baklagiller, topraktaki organik unsur birikimine yardımcı olmaları ve toprak yapısını düzeltmeleri nedeniyle ekim nöbetinde sıklıkla tercih ediliyor. Bu durum baklagillerin ziraî üretimdeki kıymetini artırıyor. Bu doğrultuda Birleşmiş Milletler tarafından 2016 yılı ‘Uluslararası Bakliyat Yılı’ olarak ilan edildi ve takip eden süreçte her yıl 10 Şubat gününün ‘Dünya Bakliyat Günü’ olması kararlaştırıldı.
Ülkemizde baklagil üretimi ülke geneline yayılmış olsa da Güneydoğu Anadolu Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi ve Marmara Bölgesi’nin güneyinde ağırlaşıyor. Genel olarak, kırmızı mercimek Güneydoğu’da, yeşil mercimek İç Anadolu’da, bakla Ege ve Güney Marmara’da, nohut ve kuru fasulye ise birçok bölgemizde yetiştiriliyor. Toplam yemeklik baklagil üretiminin, yüzde 42,7’sini nohut, yüzde 30,1’ini kırmızı mercimek, yüzde 20,7’sini kuru fasulye, yüzde 5,3’ünü yeşil mercimek oluşturuyor. Geri kalan yüzde 1,1’ini ise öbür bakliyatlar oluşturuyor. Ülkemizde 1990 yılında toplam 20,3 milyon dekar olan baklagil ekim alanı bugüne geldiğimizde 8,7 milyon dekara geriledi. Yani ekim alanlarımızda yüzde 56,6 oranında azalma yaşandı. Birebir biçimde üretimde de yüzde 33,2 oranında bir gerileme gerçekleşti.”
“Baklagillerde üretim tüketimi karşılamıyor”
TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2016’da Memleketler arası Bakliyat Yılı ilan edilmesinin akabinde, 2024’e kadar yapılan çalışmalar ve üreticilerin gayretiyle bakliyat üretiminin yüzde 24,5 oranında artarak toplam 1 milyon 345 bin tona çıktığını tabir etti.
Bayraktar, şöyle devam etti:
“Bu artışa karşın nohut dışında en çok ürettiğimiz baklagillerde arz açığımız devam ediyor. İstatistikler yeşil mercimekte yüzde 39,8, kırmızı mercimekte yüzde 14,1, kuru fasulyede ise yüzde 8,6 oranında açığımız olduğunu gösteriyor. Son 10 yılda kuru fasulye, nohut ve mercimekte ithalat ölçüsü 379 bin 869 tondan yüzde 55 oranında artarak 587 bin 500 tona çıktı. İthalat pahası ise yüzde 28 oranında artarak 321 milyon dolardan 412 milyon 200 bin dolara yükseldi. Böylece son on yılda toplamda 5 milyon 44 bin ton ithalata karşılık 3 milyar 629 milyon dolar para ödedik. En kıymetli protein kaynaklarından baklagilde ithalatçı olmamız kabul edilemez. İnsanımızın protein gereksiniminin karşılamasında kıymetli bir yere sahip olan baklagillerin üretimini artırmak zorundayız. Halkımızın sağlıklı beslenmesi için temel besin eserlerinde üretim artırılmalı, ithalattan vazgeçilmelidir.
Bu üzere temel besin eserlerinde marketlerde tavan fiyat uygulanmalıdır. Baklagil üretimini artırmaya yönelik teşvikler artırılmalı, üretici ile tüketici ortasındaki fiyat farkı makul düzeylere çekilmelidir. Hasat periyoduna yakın ithalat yapılarak piyasa istikrarı bozulmamalıdır. Üreticilerimizin mutlu olacağı bir fiyat siyaseti oluşturulmalıdır. Üreticilerimizin üretimini sürdürebilmesi için yetkililerin bu problemleri görmezden gelmemesi ve yerli üretimi destekleyici siyasetler geliştirmesi gerekiyor. Bu vesile ile Dünya Bakliyat Günü’nü kutluyor, emeğiyle bakliyat üretimimize paha katan çiftçilerimize teşekkür ediyorum.”
(ANKA)